ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Zawroty głowy pochodzenia ocznego
prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski
- Pacjent z zawrotami głowy – niezależnie od przyczyny – wymaga współpracy (konsultacji) trzech specjalistów: neurologa, laryngologa i okulisty
- Konstruktywna współpraca tych specjalistów pozwala na ustalenie prawidłowego rozpoznania, co jest podstawą do włączenia odpowiedniego leczenia: farmakologicznego (naczyniowego), rehabilitacji (kinezyterapia czy fizykoterapia), a także – w niektórych przypadkach – leczenia operacyjnego
- Celem artykułu jest przedstawienie diagnostyki i leczenia zawrotów głowy pochodzenia ocznego
Zawroty głowy występują u około 5-10% osób w populacji ogólnej, a po 65 roku życia ich rozpowszechnienie osiąga aż 30%1. Trudności diagnostyczne w zawrotach spowodowane są między innymi tym, że są one objawem subiektywnym. Pod tym określeniem kryją się zarówno zawroty prawdziwe – wrażenie wirowania odpowiadające tzw. zawrotom układowym, czyli vertigo, jak i uczucie niestabilności podłoża, falowania, które określane jest jako zawroty tzw. nieukładowe i odpowiadające angielskiemu terminowi „dizziness”, a także niebędące zawrotami niespecyficzne objawy, takie jak wrażenie oszołomienia (light headedness), osłabienie i stan przedomdleniowy2.
Zawroty są dolegliwościami bardzo częstymi, ale nieswoistymi (mogą wystąpić z rozmaitych przyczyn). Zajmują się nimi specjaliści z dwóch dziedzin: otolaryngologii i neurologii, których odpowiednie pogranicze stanowi otoneurologia.
Zawroty głowy mogą być objawem uszkodzenia praktycznie każdej części układu równowagi. Nadal obowiązujący, niemniej coraz częściej krytykowany, jest podział na zawroty głowy ośrodkowe (nieukładowe), wynikające z zakłóceń interpretacji informacji na poziomie jąder przedsionkowych mózgu, i obwodowe (układowe), będące wynikiem uszkodzenia samego narządu przedsionkowego, co wiąże się z zakłóceniem przekazywania bodźców nerwowych między narządem przedsionkowym a jądrami przedsionkowymi w pniu mózgu2-4.
Zawroty głowy są skutkiem zmian w układach wzrokowym, somatosensorycznym lub przedsionkowym. Wzrokowe zawroty głowy są spowodowane stosowaniem nowych lub źle dobranych okularów bądź nagłym pojawieniem się niedowładu mięśni zewnątrzgałkowych z dwojeniem w obojgu oczach; w każdym z tych przypadków zawrotom głowy szybko przeciwdziałają mechanizmy kompensacyjne OUN. Somatosensoryczne zawroty głowy, rzadko występujące jako objaw izolowany, są zwykle spowodowane obwodową neuropatią lub mielopatią zmniejszającą dopływ informacji sensorycznych, niezbędnych do kompensacji ośrodkowej, gdy istnieją zaburzenia czynności układów przedsionkowego lub wzrokowego5.