Sarkoidoza oka

prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

lek. Karolina Pawłowska

Katedra i Klinika Okulistyki, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

Katedra i Klinika Okulistyki,

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich

ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław

e-mail: marta.misiuk-hojlo@umed.wroc.pl

  • Sarkoidoza jako choroba związana z przewlekłym, postępującym zapaleniem tkanek błony naczyniowej oka, mogącym prowadzić do pogorszenia widzenia, a nawet jego utraty
  • Epidemiologia, objawy, diagnostyka i leczenie ocznej postaci sarkoidozy

Sarkoidoza jest przewlekłą układową chorobą zapalną o nieznanej etiologii, charakteryzującą się występowaniem ziarniniaków nieserowaciejących. Chociaż dotyczy głównie płuc, objawy oczne są również jedną z częstszych postaci choroby i występują u 25-50% pacjentów z sarkoidozą1, a zapalenie błony naczyniowej oka jest najczęstszą formą objawów ocznych i może dotyczyć nawet 30% pacjentów2. Najcięższy przebieg ma postać z zajęciem nerwu wzrokowego, które często wymaga leczenia systemowego. Jeśli zmiany zapalne są leczone szybko i skutecznie, można odwrócić utratę wzroku i zapobiec ślepocie.

Epidemiologia

Sarkoidoza występuje częściej u Afroamerykanów, z częstością 140 przypadków na 100 000 osób3. Niezależnie od rasy częściej pojawia się u kobiet. Najczęstszy przedział wiekowy pacjentów to 20-60 lat, ale sarkoidoza może również rozwinąć się u dzieci i osób starszych3. Większość przypadków zapalenia błony naczyniowej oka jest obustronna, a ok. 90% ma postać przewlekłą i dotyczy głównie kobiet3. Sarkoidoza jest wiodącą przyczyną nieidiopatycznego zapalenia błony naczyniowej oka u osób starszych4.

Zapalenie błony naczyniowej oka

Zapalenie błony naczyniowej oka to termin używany do opisania zapalenia tkanek błony naczyniowej oka, które składają się z tęczówki, ciała rzęskowego oraz naczyniówki. Jest najczęstszym objawem sarkoidozy gałki ocznej5. Zwykle dotyczy tkanek lub przestrzeni przylegających, takich jak komora przednia, ciało szkliste lub siatkówka (tab. 1)5

Błona naczyniowa dzieli się na trzy części:

  • odcinek przedni
  • odcinek pośredni
  • odcinek tylny.

Zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej

Zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka jest zwykle procesem przewlekłym, obustronnym, powodującym występowanie zrostów między tęczówką a rogówką oraz tęczówką a soczewką5. Zapalenie przedniej komory oka jest prawdopodobnie najczęstszym objawem sarkoidozy, w przeprowadzonym badaniu wykryto je u 42 (91%) z 46 pacjentów z sarkoidalnym zapaleniem błony naczyniowej oka potwierdzonym biopsją. Typowe objawy kliniczne u pacjentów z ostrym zapaleniem komory przedniej oka mogą obejmować: zaczerwienienie, pogorszenie widzenia, ból oka i światłowstręt6.

Ostre zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka w sarkoidozie występuje często u młodych pacjentów i zwykle objawia się pod postacią zespołu Löfgrena7. Przebieg zakażenia może być różny, od łagodnego do bardzo ciężkiego, jednak pojawienie...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Neuropatia nerwu wzrokowego

Zajęcie nerwu wzrokowego może objawiać się ostrą lub przewlekłą, ale przeważnie bolesną utratą wzroku. Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego bądź jego bladość [...]

Objawy zewnątrzgałkowe/pozagałkowe

Zarówno gruczoł łzowy, jak i spojówka są najczęściej zajętymi tkankami okołogałkowymi w sarkoidozie11,12. Badania histopatologiczne potwierdzonej biopsją sarkoidozy oczodołu wykazują zajęcie gruczołów łzowych [...]

Powikłania sarkoidozy ocznej

Najczęstsze i najpoważniejsze powikłania zapalenia błony naczyniowej oka związane z sarkoidozą to:

Diagnostyka różnicowa

Diagnostykę różnicową należy przeprowadzać na szeroką skalę i poszukiwać sarkoidozy w prawie wszystkich postaciach zapalenia wewnątrzgałkowego. Trzeba podjąć próbę odróżnienia jej od innych [...]

Diagnostyka ocznej postaci sarkoidozy

W większości przypadków początek zapalenia błony naczyniowej oka jest podstępny, zapalenie utrzymuje się przez długi czas, a przebieg choroby jest przewlekły. Może jednak [...]

Leczenie

Najczęściej stosowane jako pierwsza linia obrony w ocznej postaci sarkoidozy są kortykosteroidy. W zapaleniu przedniego odcinka błony naczyniowej oka stosuje się miejscowo kortykosteroidy [...]

Podsumowanie

Sarkoidoza może zajmować każdy odcinek oka i występować z wieloma różnymi objawami ocznymi. Często jest związana z przewlekłym, postępującym zapaleniem wnętrza gałki ocznej, prowadzącym [...]

Do góry