Metody dopasowania sztywnych gazoprzepuszczalnych soczewek kontaktowych

lek. Katarzyna Szymanek

ACL Vision Okuliści, Specjalistyczne Ambulatorium Okulistyczne w Warszawie

Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie

Adres do korespondencji:

lek. Katarzyna Szymanek

ACL Vision Okuliści.

Specjalistyczne Ambulatorium Okulistyczne w Warszawie

al. Niepodległości 20, 02-653 Warszawa

e-mail: acl@soczewki.biz

  • Współczesne sztywne soczewki gazoprzepuszczalne są dużą i niejednorodną grupą soczewek o wielu zaawansowanych geometriach i możliwościach znacznej personalizacji. W artykule omówiono poszczególne typy przy założeniu, że odpowiednie dopasowanie jest kluczem do bezpiecznego i satysfakcjonującego użytkowania twardych soczewek

Sztywne (twarde), stabilnokształtne szkła kontaktowe to grupa soczewek wykonanych z materiałów gazoprzepuszczalnych, których istotą jest utrzymywanie stałego kształtu, co daje szerokie możliwości korekcyjne wszelkich wad wzroku i anomalii optycznych wynikających z nierówności rogówki. Są one dobierane i wykonywane na zamówienie. Obecnie dysponujemy szerokim wyborem typów sztywnych soczewek: rogówkowych, hybrydowych i skleralnych, co pozwala na wysoce zindywidualizowany dobór uwzględniający różne potrzeby pacjentów. Złotym standardem wśród twardych soczewek pozostają sztywne gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe (RGP – rigid gas permeable). Aby dokonać odpowiedniego wyboru RGP, satysfakcjonującego dla użytkownika, muszą być spełnione następujące warunki: odpowiednia kwalifikacja pacjenta, wybór właściwej geometrii i prawidłowo przeprowadzone dopasowanie soczewek.

Wskazania do zastosowania sztywnych soczewek kontaktowych

Sztywne soczewki kontaktowe mogą być zastosowane do korekcji dowolnej wady wzroku – nie ma przeciwwskazań, aby korygować nimi nawet te proste. Spośród zalet RGP warto wymienić m.in. znacznie większy profil bezpieczeństwa (mniejsze ryzyko powikłań infekcyjnych) w porównaniu z soczewkami miękkimi1, podobnie jak lepszą zarówno optykę przekładającą się na jakość obrazu i kontrast, jak i tolerancję soczewki przy objawach zespołu suchego oka (DES – dry eye syndrome). W dobie szeroko dostępnych, łatwych w aplikacji i produkowanych na masową skalę miękkich soczewek, RGP najczęściej wykorzystuje się jednak dopiero w korekcji skomplikowanych wad wzroku i anomalii optycznych oka. Twarde soczewki można zastosować u osób w każdym wieku, także u dzieci i niemowląt, dla których często stanowią one metodę z wyboru oraz istotny element rehabilitacji wzrokowej.

Typowymi wskazaniami do zastosowania RGP są:

  1. Ze względu na zalecenia refrakcyjne:
    • wysoka krótkowzroczność, wysoka nadwzroczność
    • wysoki astygmatyzm rogówkowy
    • afakia
    • wszelkie nieregularności rogówki, typu:
      • stożek rogówki2,3
      • zwyrodnienie brzeżne przezroczyste
      • stan po przeszczepieniu rogówki4
      • stany po urazie rogówki5
      • ektazje po zabiegach chirurgii refrakcyjnej6.
  2. Ze względu na zalecenia korekcyjno-lecznicze:
    • wysokie wady wzroku u dzieci i niemowląt
    • afakia po zabiegu usunięcia zaćmy wrodzonej u niemowląt7
    • postępująca krótkowzroczność u dzieci (wykorzystywane są RGP ortokorekcyjne)8.
  3. Ze względu na inne zalecenia:
    • nietolerancja soczewek miękkich
    • leczenie ciężkiego DES (stosowane są soczewki semiskleralne i skleralne)
    • trudności w manipulacji miękką soczewką kontaktową, wąska szpara powiekowa.

Wśród przeciwwskazań do zastosowania sztywnych soczewek kontaktowych wymienia się:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskazania do zastosowania sztywnych soczewek kontaktowych

Sztywne soczewki kontaktowe mogą być zastosowane do korekcji dowolnej wady wzroku – nie ma przeciwwskazań, aby korygować nimi nawet te proste. [...]

Zaplecze sprzętowe i organizacyjne ośrodka dobierającego sztywne soczewki kontaktowe – które narzędzia są niezbędne, a które pożądane

Bez względu na to, czy soczewki będzie dobierał lekarz okulista czy optometrysta, niezbędna jest podstawowa wiedza z zakresu przedniego odcinka oka, umiejętność [...]

Miejsce RGP wśród sztywnych soczewek

Nazwa „gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe” nawiązuje do konstrukcji i materiału, z którego wykonane są soczewki; odnosi się ponadto do sztywnych soczewek rogówkowych, czyli o średnicy [...]

Wybór odpowiedniej soczewki

Przed doborem soczewki należy podjąć decyzję co do dwóch kluczowych cech określających soczewkę dla danego pacjenta, tzn. na temat geometrii soczewki [...]

Ogólny schemat doboru twardych soczewek

Proces doboru twardych soczewek najlepiej rozpocząć od wywiadu i rozpoznania oczekiwań pacjenta. Następnie wykonuje się badanie okulistyczne, w ramach którego wykonywane są:

Dopasowanie RGP

Przy opisie danej soczewki RGP przede wszystkim należy zaznaczyć, który jest to model soczewki – podać dokładną nazwę własną. Przy zaawansowanych [...]

Rozwiązywanie najczęstszych problemów

Poniżej przedstawiono najczęściej występujące problemy związane z dopasowaniem twardych soczewek.

Ograniczenia RGP

Pomimo wielu zaawansowanych geometrii dostosowanych do nieregularnych rogówek zdarza się, że nie udaje się satysfakcjonująco dla pacjenta dobrać soczewki RGP. Powodem [...]

Podsumowanie

Współczesne sztywne soczewki gazoprzepuszczalne są dużą i niejednorodną grupą soczewek o wielu zaawansowanych geometriach i możliwościach znacznej personalizacji dzięki zastosowaniu dodatkowych technologii. Dają szerokie [...]

Do góry