Sztywne (twarde), stabilnokształtne szkła kontaktowe to grupa soczewek wykonanych z materiałów gazoprzepuszczalnych, których istotą jest utrzymywanie stałego kształtu, co daje szerokie możliwości korekcyjne wszelkich wad wzroku i anomalii optycznych wynikających z nierówności rogówki. Są one dobierane i wykonywane na zamówienie. Obecnie dysponujemy szerokim wyborem typów sztywnych soczewek: rogówkowych, hybrydowych i skleralnych, co pozwala na wysoce zindywidualizowany dobór uwzględniający różne potrzeby pacjentów. Złotym standardem wśród twardych soczewek pozostają sztywne gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe (RGP – rigid gas permeable). Aby dokonać odpowiedniego wyboru RGP, satysfakcjonującego dla użytkownika, muszą być spełnione następujące warunki: odpowiednia kwalifikacja pacjenta, wybór właściwej geometrii i prawidłowo przeprowadzone dopasowanie soczewek.

Wskazania do zastosowania sztywnych soczewek kontaktowych

Sztywne soczewki kontaktowe mogą być zastosowane do korekcji dowolnej wady wzroku – nie ma przeciwwskazań, aby korygować nimi nawet te proste. Spośród zalet RGP warto wymienić m.in. znacznie większy profil bezpieczeństwa (mniejsze ryzyko powikłań infekcyjnych) w porównaniu z soczewkami miękkimi¹, podobnie jak lepszą zarówno optykę przekładającą się na jakość obrazu i kontrast, jak i tolerancję soczewki przy objawach zespołu suchego oka (DES – dry eye syndrome). W dobie szeroko dostępnych, łatwych w aplikacji i produkowanych na masową skalę miękkich soczewek, RGP najczęściej wykorzystuje się jednak dopiero w korekcji skomplikowanych wad wzroku i anomalii optycznych oka. Twarde soczewki można zastosować u osób w każdym wieku, także u dzieci i niemowląt, dla których często stanowią one metodę z wyboru oraz istotny element rehabilitacji wzrokowej.

Typowymi wskazaniami do zastosowania RGP są:

1. Ze względu na zalecenia refrakcyjne:
   • wysoka krótkowzroczność, wysoka nadwzroczność
   • wysoki astygmatyzm rogówkowy
   • afakia
   • wszelkie nieregularności rogówki, typu:
     • stożek rogówki^2,3
     • zwyrodnienie brzeżne przezroczyste
     • stan po przeszczepieniu rogówki⁴
     • stany po urazie rogówki⁵
     • ektazje po zabiegach chirurgii refrakcyjnej⁶.
2. Ze względu na zalecenia korekcyjno-lecznicze:
   • wysokie wady wzroku u dzieci i niemowląt
   • afakia po zabiegu usunięcia zaćmy wrodzonej u niemowląt⁷
   • postępująca krótkowzroczność u dzieci (wykorzystywane są RGP ortokorekcyjne)⁸.
3. Ze względu na inne zalecenia:
   • nietolerancja soczewek miękkich
   • leczenie ciężkiego DES (stosowane są soczewki semiskleralne i skleralne)
   • trudności w manipulacji miękką soczewką kontaktową, wąska szpara powiekowa.

Wśród przeciwwskazań do zastosowania sztywnych soczewek kontaktowych wymienia się: