Rodzaje mikrocięcia w chirurgii zaćmy
dr hab. n. med. Michał Wilczyński
- Nieodłącznym elementem rozwoju chirurgii zaćmy jest ewolucja cięć operacyjnych. Postęp technologiczny i związana z nim coraz lepsza jakość narzędzi, aparatury oraz nowych modeli soczewek przyczyniają się do rozwoju technik fakoemulsyfikacji wykorzystujących mikrocięcia. Omówieniu nowoczesnych metod operacji zaćmy przez mikrocięcie poświęcony jest niniejszy artykuł
Wraz ze wzrostem średniej długości życia w krajach rozwiniętych narasta liczba występowania zaćmy. Stwarza to potrzebę rozwoju nowych, coraz doskonalszych metod chirurgicznego leczenia chorych z tym schorzeniem. Zapewniają one bezpieczeństwo i wysoką skuteczność, a tym samym przekładają się na poprawę jakości życia pacjentów.
Nieodłącznym elementem rozwoju chirurgii zaćmy jest ewolucja cięć operacyjnych. W 4 ostatnich dekadach nastąpił intensywny rozwój nie tylko technik operacyjnych, lecz także narzędzi, urządzeń do fakoemulsyfikacji oraz soczewek wewnątrzgałkowych, co pozwoliło na istotne zminimalizowanie cięcia operacyjnego.
Fakoemulsyfikacja zaćmy przez cięcie w czystej rogówce o szerokości mniej więcej 2,2-2,4 mm jest obecnie uznawana za złoty standard w chirurgii zaćmy.
Wprowadzone w ostatnich latach metody operacji zaćmy przez mikrocięcie (MICS – microincision cataract surgery) umożliwiają wszczepienie zwijalnej soczewki wewnątrzgałkowej przez jeszcze mniejsze niż do niedawna stosowane cięcie rogówkowe o szerokości 1,4-1,8 mm.
Historia fakoemulsyfikacji
Historia chirurgicznego leczenia chorych z zaćmą rozpoczyna się w czasach starożytnych – już wówczas wykonywano zabieg zepchnięcia zaćmy (couching). W niektórych regionach świata technika ta była stosowana powszechnie w średniowieczu i później – aż do XX w.
W drugiej połowie XIX w. i w XX w. wprowadzono i udoskonalono wewnątrztorebkowe usunięcie zaćmy (ICCE – intracapsular cataract extraction), które wykonywane było do lat 70. XX w. i które jest obecnie uznawane za metodę historyczną1,2.
W 1961 r. Tadeusz Krwawicz wprowadził krioekstrakcję zaćmy, udoskonalając w ten sposób jej wewnątrztorebkowe usunięcie1. W dekadzie lat 60. nastąpiło upowszechnienie metody zewnątrztorebkowego usunięcia zaćmy (ECCE – extracapsular cataract extraction).
Początkiem najnowszej ery w chirurgicznym leczeniu pacjentów z zaćmą było opracowanie w 1967 r. przez Charlesa Kelmana metody ultradźwiękowego rozdrabniania zmętniałej soczewki – fakoemulsyfikacji3. Początkowo technika ta miała swoje niedoskonałości. Dopiero z początkiem lat 90. zaczęto stosować ją na szeroką skalę. Bardzo istotnym postępem było wprowadzenie do chirurgii okulistycznej środka wiskoelastycznego, okrężnej ciągłej kapsuloreksji oraz hydrodyssekcji1,4.