Udar mózgu stanowi drugą najczęstszą przyczynę zgonów na świecie, zaraz po chorobie niedokrwiennej serca. Zgodnie z danymi statystycznymi z 2012 r. w wyniku tej choroby zmarło dotychczas 6,7 mln osób na świecie, a u kolejnych 5 mln stwierdzono wystąpienie trwałej niesprawności. Zapadalność na udar mózgu w Polsce wynosi odpowiednio dla mężczyzn i kobiet 175/100 000 oraz 125/100 000. Oznacza to, że rocznie pojawia się 70 000 nowych przypadków zachorowań. W naszym kraju udar mózgu ma miejsce średnio co 8 minut i stanowi poważny problem społeczny ze względu na wysokie ryzyko niesprawności oraz zgonu.

Udar mózgu określa się jako naczyniową chorobę OUN o nagłym początku, która obejmuje udar niedokrwienny (UNM), samoistny krwotok śródmózgowy (ICH – intracerebral hemorrhage), krwotok podpajęczynówkowy oraz zakrzepicę żył (CTV – cerebral venous thrombosis) i zatok żylnych mózgu. Udar niedokrwienny stanowi 87% wszystkich przypadków udaru i jest zdecydowanie najczęstszą przyczyną niepełnosprawności u osób po 40 r.ż.¹

Konsekwencje udaru mogą występować w różnym nasileniu w zależności od lokalizacji oraz obszaru uszkodzenia OUN, a także czasu, który upłynął od momentu wystąpienia pierwszych symptomów do udzielenia pomocy medycznej. Do najczęstszych zaliczają się:

• zaburzenia motoryczne, w tym:
  • osłabienie mięśni
  • niedowład połowiczy
  • zaburzenia czucia głębokiego i powierzchniowego
  • odczuwania temperatury
  • przeczulica
  • zaburzenia somatognozji
  • zaburzenia praksji
  • trudności z wykonywaniem codziennych czynności
  • pacjentom towarzyszą ponadto często nadmierne, nieadekwatne do wysiłku zmęczenie, które nie ustępuje po odpoczynku, spastyczność lub napięcie mięśni, co daje objawy bólowe
• zaburzenia poznawcze dotyczące problemów z pamięcią, koncentracją, trudnościami w dostosowaniu reakcji do zmieniających się czynników zewnętrznych²
• zaburzenia w komunikacji, w tym afazja, dyzartria, apraksja mowy³
• zaburzenia emocjonalne, w tym depresja, która występuje średnio u co trzeciego chorego po udarze, dodatkowo mogą wystąpić zaburzenia lękowe, ataki paniki, zmiany w zachowaniu⁴
• społeczne, które są dla pacjentów bardzo dotkliwe i często stanowią duże wyzwanie terapeutyczne dla całej rodziny; wiążą się ze spadkiem jakości życia, utratą kontaktów społecznych oraz dotychczasowej roli społecznej⁵
• zaburzenia widzenia, w tym:
  • zaburzenia ruchomości oczu, obejmujące porażenie nerwów czaszkowych, oczopląs, między- i ponadjądrowe porażenie spojrzenia
  • zaburzenia pola widzenia
  • osłabiona ostrość wzroku
  • nadwrażliwość na światło
  • dwojenie
• problemy w percepcji wzrokowej, w tym:
  • osłabiona uwaga wzrokowa lub jej brak
  • trudności z oceną odległości
  • agnozja wzrokowa
  • problemy z rozpoznawaniem barw (achromatopsja mózgowa)
  • halucynacje wzrokowe (zespół Charlesa Bonneta)
  • apraksja wzrokowa
  • zaburzenia relacji wzrokowo-przestrzennych
  • zespół pomijania jednostronnego⁶.