Jaskra jest jedną z wiodących przyczyn nieodwracalnego pogorszenia widzenia na całym świecie. Szacuje się, że choruje na nią blisko 65 mln osób, z czego 10% jest niewidomych. Jaskra jest zespołem chorób, których wspólnym mianownikiem jest uszkodzenie nerwu wzrokowego. Pomimo wielu badań nie określono jednoznacznie etiologii tego schorzenia. Przyjmuje się, że na ujawnienie się i przebieg zmian wpływa wiele nie do końca poznanych czynników. Obecnie jedyną efektywną metodą spowolnienia progresji jest redukcja ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP – intraocular pressure). W terapii jaskry otwartego kąta (OAG – open-angle glaucoma) i nadciśnienia ocznego (OH – ocular hypertension) mają zastosowanie różne grupy leków, wśród których wiodącą rolę odgrywają prostaglandyny, a pierwszą dopuszczoną do obrotu przez amerykańską Food and Drug Administration (FDA) był latanoprost – miało to miejsce w 1996 r., czyli ćwierć wieku temu, i był to przełom terapeutyczny w porównaniu z wcześniej stosowanymi preparatami w formie kropli^1-3.

Naturalne PG pod względem chemicznym stają się hydroksylowanymi kwasami tłuszczowymi występującymi w tkankach ssaków. Spośród ich 9 receptorów 2 znajdują się głównie w gałce ocznej – typ FP znaleziono w rogówce, mięśniu rzęskowym i zrębie tęczówki, EP zaś w siateczce beleczkowania, naczyniówce i siatkówce¹. Latanoprost jest pochodną PGF2α i działa jako agonista tego receptora. Prostaglandyny, w tym latanoprost, redukują IOP głównie dzięki zwiększeniu odpływu drogą naczyniówkowo-twardówkową, wpływając na metaloproteinazy, które modelują mięsień rzęskowy oraz twardówkę. Stwierdzono ponadto ich pozytywny wpływ na konwencjonalne drogi ewakuacji cieczy wodnistej. Latanoprost stosuje się raz na dobę, najlepiej wieczorem. Działanie hipotensyjne utrzymuje się do 24 godzin, ze szczytem po 10-14 godzinach po aplikacji, a redukcja ciśnienia wynosi 28-31%. Należy pamiętać, że częstsza aplikacja zmniejsza skuteczność. Substancja czynna jest wypłukiwana w ciągu 4-6 tygodni^1-6.

Prostaglandyny są zalecane jako leki pierwszego wyboru w terapii OAG (w tym jaskry niskiego ciśnienia, wtórnej barwnikowej i w przebiegu zespołu pseudoeksfoliacji [PEX – pseudoexfoliation syndrome]), a także OH. Przeciwwskazaniem jest zapalenie bł...