ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Rola optometrysty w kwalifikowaniu pacjentów do programów lekowych dotyczących wAMD i DME
mgr Weronika Leszczyńska
- Wysiękowa postać zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (wAMD – wet age-related macular degeneration) razem z cukrzycowym obrzękiem plamki (DME – diabetic macular edema) to dwie wiodące przyczyny trwałej utraty wzroku w krajach rozwijających się. Program lekowy skierowany do pacjentów z tymi zaburzeniami jest szansą na dostęp do innowacyjnych, niejednokrotnie kosztownych terapii. Artykuł został poświęcony m.in. funkcji, którą pełni optometrysta w procesie kwalifikacji do takiego programu
Rola optometrii w okulistyce
Zgodnie z definicją optometria jest dziedziną wiedzy stosowanej, która zajmuje się procesem widzenia, a w szczególności jego ochroną, usprawnieniem, zachowaniem i rozwojem. W warunkach polskich to stosunkowo młoda nauka – w 1997 r. pojawili się pierwsi absolwenci optometrii kształceni na poziomie akademickim w ramach studium podyplomowego na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu1. W kolejnych latach kształcenia specjalistów stopnia I i II podjęły się dwie uczelnie: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Politechnika Wrocławska. Obecnie na poziomie akademickim zajmuje się tym 7 jednostek2.
W 1993 r. International Optometric and Optical League zdefiniowała profesję optometrysty jako autonomiczny, nauczany i regulowany zawód należący do systemu ochrony zdrowia, praktykowany w zakresie badania refrakcji i zaopatrzenia w pomoce wzrokowe, a także diagnozowania i właściwego postępowania w przypadku choroby oczu oraz rehabilitacji układu wzrokowego. Szczegółowy zakres czynności optometrysty został określony w ramach rozporządzeń prawnych w poszczególnych krajach – w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, niemniej trwają prace nad jego zaktualizowaniem w ramach nowej ustawy o zawodach medycznych. Do zadań optometrysty w obecnym kształcie dokumentu należą3:
- badanie oczu pacjentów i przeprowadzanie badań diagnostycznych w celu oceny zdrowia narządu wzroku i określenia charakteru oraz zakresu problemów i nieprawidłowości związanych ze wzrokiem
- badanie funkcji wzroku z użyciem wyspecjalizowanych instrumentów i sprzętu do pomiaru:
- ostrości wzroku
- funkcji dróg wzrokowych
- pola widzenia
- ruchu gałek ocznych
- swobody widzenia
- ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP – intraocular pressure)
- konsultowanie się z okulistami lub innymi specjalistami ochrony zdrowia bądź kierowanie do nich pacjentów, jeśli niezbędne jest dodatkowe leczenie
- wykrywanie i diagnozowanie zaburzeń ruchu gałek ocznych i wad widzenia dwuocznego oraz planowanie i realizowanie programu rehabilitacji
- udzielanie pacjentom porad z zakresu ćwiczeń oczu służących koordynacji ruchów gałek ocznych i skupieniu wzroku
- dobieranie i przepisywanie:
- okularów korekcyjnych
- soczewek kontaktowych
- innych pomocy wzrokowych
- sprawdzanie urządzeń optycznych pod względem ich sprawności, bezpieczeństwa, wygody stosowania i wpływu na styl życia
- udzielanie porad związanych ze stanem narządów wzroku, takich jak:
- pielęgnacja soczewek kontaktowych
- dbałość o wzrok przez osoby starsze
- optyka
- ergonomia widzenia
- bezpieczeństwo oczu w miejscu pracy i w sektorze przemysłowym
- wykonywanie innych zadań pokrewnych.
Optometrysta zatem stanowi integralną część zespołu specjalistów – obok okulisty, ortoptysty, optyka – zajmujących się ochroną wzroku.
Program lekowy jako świadczenie zdrowotne
Program lekowy to gwarantowane świadczenie zdrowotne, które odbywa się z zastosowaniem innowacyjnych i kosztownych substancji czynnych, niefinansowanych w ramach innych gwarantowanych zasiłków. Leczenie jest prowadzone w wybranych ośrodkach leczni...