Rola odpowiedniej diety w leczeniu i prewencji zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem
dr n. biomed. Joanna Michalina Jurek
- W niniejszym artykule omówiono wpływ zbilansowanej diety na zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD – age-related macular degeneration), bazując na aktualnym stanie wiedzy. Przeanalizowano najnowsze wyniki badań oraz ich implikacje kliniczne pod kątem zagrożeń związanych z rozwojem AMD oraz wprowadzenia suplementacji składników mogących mieć wpływ na skuteczniejsze działania profilaktyczne w kierunku AMD i na dobór optymalnych strategii terapeutycznych
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem to postępujące schorzenie oczu, które dotyka miliony osób na całym świecie, zwłaszcza >50 r.ż. Jako jedna z głównych przyczyn utraty wzroku przez osoby starsze stało się ono przedmiotem intensywnych badań naukowych mających na celu poznanie etiologii tej choroby i opracowanie skutecznych strategii prewencyjnych1. Jednym z licznych czynników wpływających na rozwój AMD jest dieta. Zwraca się na nią coraz baczniejszą uwagę jako na modyfikowalny element, który może odegrać istotną rolę w utrzymaniu zdrowia oczu i potencjalnym spowolnieniu progresji choroby2.
Ostatnie badania podkreślają złożoną zależność między sposobem odżywiania a ryzykiem wystąpienia AMD lub jego nasilenia1. Rosnąca liczba dowodów sugeruje, że określone wzorce żywieniowe oraz konkretne składniki odżywcze mogą mieć działanie ochronne przed tym wyniszczającym schorzeniem. Przeciwutleniacze, kwasy tłuszczowe omega-3, określone witaminy oraz składniki mineralne zostały zidentyfikowane jako potencjalnie korzystne składniki w walce z AMD.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jest postępującą chorobą siatkówki, głównie dotykającą plamkę. Jej rozwój i progresję determinują różne czynniki. Do kluczowych cech fenotypowych AMD należą3:
- obecność dużych druz
- hiperpigmentacja
- depigmentacja
- współistnienie AMD w drugim oku, co zwiększa ryzyko progresji do późnego stadium AMD suchego lub neowaskularnego (nAMD – neovascular AMD).
Czynniki ryzyka AMD dzielą się na modyfikowalne i niemodyfikowalne, przy czym największe znaczenie mają wiek, predyspozycje genetyczne oraz historia rodzinna. Ciekawym aspektem patogenezy AMD jest przewlekła ekspozycja na stres oksydacyjny i nagromadzenie wolnych rodników, które prowadzą do przewlekłego stanu zapalnego oraz uszkodzenia fotoreceptorów2. Nie dziwi więc, że dieta i jakość odżywiania mogą odgrywać ważną rolę w rozwoju AMD – niskiej jakości dieta zwiększa ryzyko choroby, podczas gdy bogata w przeciwutleniacze może działać ochronnie.
