Standardy postępowania przy uszkodzeniu rogówki

lek. Anna Kurek1

lek. Julia Krzemińska1

dr n. med. Julia B. Krajewska1

dr hab. n. med. Arleta Waszczykowska, prof. UM w Łodzi2

1Oddział Kliniczny Okulistyki z Odcinkiem dla Dzieci, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Norberta Barlickiego w Łodzi

2I Katedra i Klinika Chorób Oczu, Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Arleta Waszczykowska, prof. UM w Łodzi

Klinika Chorób Oczu, Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Kopcińskiego 22, 90-153 Łódź

e-mail: arleta.waszczykowska@umed.lodz.pl

  • W niniejszym artykule wnikliwie opisano urazy rogówki o różnej etiologii. Przedstawiono stosowaną diagnostykę oraz metody leczenia, a także powikłania pojawiające się w związku z danym typem uszkodzenia

Rogówka stanowiąca zewnętrzną warstwę gałki ocznej odgrywa kluczową rolę w procesie widzenia. Ze względu na swoje położenie jest szczególnie narażona na uszkodzenia o różnej etiologii, takie jak urazy mechaniczne, chemiczne, termiczne oraz wynikające z ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe (UV) i jonizujące. Każdy typ urazu może prowadzić do poważnych powikłań, w tym bliznowacenia, neowaskularyzacji bądź trwałej utraty wzroku. Zrozumienie mechanizmów patofizjologicznych oraz wdrożenie odpowiednich metod terapeutycznych jest kluczowe dla minimalizacji uszkodzeń i poprawy rokowania pacjentów.

Uszkodzenia mechaniczne

Istnieje wiele rodzajów uszkodzeń rogówki o charakterze mechanicznym – od powierzchownych erozji nabłonka (ryc. 1) po urazy penetrujące rogówkę (ryc. 2).  

Uszkodzenia powierzchowne rogówki

Uszkodzenia powierzchowne rogówki to urazy spowodowane działaniem czynników zewnętrznych. Powstają w wyniku zadrapania, urazów z udziałem ciał obcych, intensywnego pocierania oka itp. Takie urazy wywołują ból, zaczerwienienie, łzawienie, światłowstręt, a także problemy z widzeniem. W ich przypadku podstawą jest profilaktyka pierwotna, czyli unikanie czynników ryzyka, stosowanie okularów przeciwsłonecznych z filtrami UV, nawilżanie oczu, przestrzeganie zaleceń okulisty co do stosowania soczewek kontaktowych, a także dbanie o higienę rąk i niepocieranie oczu. Jeśli już dojdzie do uszkodzenia mechanicznego, konieczne jest pilne leczenie, by zapobiec późniejszym powikłaniom, takim jak infekcje i bliznowacenie rogówki, które mogą wpływać na jakość widzenia1.

Obecność ciała obcego

Jednym z częstszych urazów rogówki jest obecność ciała obcego. Przy powierzchownym uszkodzeniu ciało obce usuwa się przy użyciu drapaka lub igły. Jeśli zostanie wbite głęboko w rogówkę z możliwością penetracji do komory przedniej lub lokalizacji wewnątrzgałkowej, usunięcie musi być przeprowadzone w warunkach ambulatoryjnych. Ciała obce o charakterze powierzchownym, zwłaszcza metaliczne, zawierające żelazo, sprzyjają powstawaniu pierścienia rdzy i nacieku. Takie zmiany wymagają dokładnego mechanicznego oczyszczenia.

W przypadku ciał obcych wewnątrzgałkowych drobne urazy rogówki często goją się samoistnie i nie wymagają specjalistycznego zaopatrzenia, chyba że ciało obce ma znaczne rozmiary – wówczas jest konieczne chirurgiczne zszycie rany rogówki2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Oparzenia rogówki

Oparzenia chemiczne powierzchni oka są stanami nagłymi w okulistyce, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji klinicznych (ryc. 3). Szacuje się, że stanowią [...]

Podsumowanie

Leczenie uszkodzeń rogówki opiera się na szybkim rozpoznaniu, natychmiastowej interwencji terapeutycznej oraz regularnym monitorowaniu stanu pacjenta. Do kluczowych elementów terapii należą: [...]

Do góry