Soczewki skleralne w terapii zespołu suchego oka
mgr Małgorzata Żukowska
- W artykule omówiono zastosowanie soczewek skleralnych w terapii zespołu suchego oka (DED – dry eye disease), podkreślając ich skuteczność w łagodzeniu objawów i poprawie komfortu pacjentów. Dzięki swoim właściwościom (tworzenie warstwy ochronnej i utrzymywanie nawilżenia rogówki) są one szczególnie przydatne w zaawansowanych przypadkach DED, gdy inne terapie zawodzą. Artykuł wskazuje też na wyzwania związane z dopasowaniem soczewek, takie jak zamglenie i problemy ze zwilżalnością
Soczewki skleralne są powszechnie stosowane do korygowania wzroku u pacjentów z nieregularną rogówką. Pełnią także ważną rolę w leczeniu chorób powierzchni oka, a ich terapeutyczne zastosowanie zostało szeroko opisane w literaturze. Istnieje wiele chorób i zaburzeń, które mogą prowadzić do nieprawidłowości powierzchni oka i dotyczyć poszczególnych lub wszystkich jego struktur, w tym powiek i rzęs, filmu łzowego, spojówki bądź nabłonka rogówki. Nieprawidłowości w ich obrębie powodują niestabilność powierzchni oka, co się objawia bólem, podrażnieniem, dyskomfortem, zaczerwienieniem i światłowstrętem. Ze względu na złożoność etiologii i współistniejące schorzenia wiele przypadków okazuje się trudnych do jednoznacznego zdiagnozowania1.
Główne cele leczenia pacjentów z chorobami powierzchni oka to ochrona i utrzymanie integralności powierzchni narządu wzroku oraz kontrola stanu zapalnego, który może prowadzić do dalszego wysychania oka. Znaczące korzyści z terapeutycznego zastosowania soczewek skleralnych mogą odnieść pacjenci z zaburzeniami powierzchni oka, takimi jak1:
- zapalenie rogówki i spojówki
- niedobór komórek macierzystych rąbka rogówki
- zespół Stevensa-Johnsona (SJS – Stevens-Johnson syndrome)
- choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD – graft-versus-host disease)
- neurotroficzne zapalenie rogówki (NK – neurotrophic keratitis)
- zapalenie rogówki spowodowane ekspozycją
- przewlekłe ubytki nabłonka (PED – persistent epithelial defect)
- bliznowaciejące zapalenie spojówek.
Choroby powierzchni oka to ogólne określenie różnych schorzeń, które wpływają na jej stan. Jednym z nich jest DED. Mechanizmy przyczyniające się do powstania suchego oka są złożone i obejmują zaburzenia zarówno w produkcji łez, jak i w ich odparowywaniu (ryc. 1)2. W normalnych warunkach film łzowy składa się z trzech warstw: lipidowej, wodnej i mucynowej, które razem zapewniają optymalne nawilżenie oraz ochronę powierzchni oka. W przypadku DED jakiekolwiek zaburzenie składu lub ilości tych warstw może prowadzić do niestabilności filmu łzowego, uszkodzenia nabłonka rogówki i spojówki, a także wywoływać reakcje zapalne.
