Profilaktyka chorób oczu u pacjentów otyłych i bariatrycznych
dr n. biomed. Joanna Michalina Jurek
- Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie najczęściej występujących zaburzeń wzroku i chorób oczu u pacjentów zarówno bariatrycznych, jak i otyłych, a przede wszystkim prewencja w kierunku związanych z tym chorób okulistycznych
Zaburzenia narządu wzroku są często pomijanym aspektem opieki medycznej w stosunku do pacjentów zarówno bariatrycznych, jak i otyłych. Tymczasem otyłość oraz towarzyszące jej zaburzenia metaboliczne zwiększają ryzyko różnych zaburzeń oczu i mogą prowadzić do różnych komplikacji wzroku. Kluczowe znaczenie ma kompleksowe podejście do opieki zdrowotnej obejmujące kontrolę masy ciała (m.c.), regularne badania okulistyczne i zdrowy styl życia. Profilaktyka i wczesna interwencja mogą znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych komplikacji ocznych w tej grupie chorych.
Jednym ze sposobów leczenia otyłości i redukcji związanego z tym ryzyka wielu powikłań jest operacja bariatryczna, która ma na celu zmniejszenie objętości żołądka lub zmianę przebiegu przewodu pokarmowego, co prowadzi do znacznej redukcji m.c. Chirurgia bariatryczna, redukując ją, w znaczący sposób wpływa jednocześnie na zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób oczu związanych z otyłością. Do głównych rodzajów postępowania chirurgicznego w tym zakresie należą:
- rękawowa resekcja żołądka (LSG – laparoscopic sleeve gastrectomy)
- by-pass żołądkowy Roux-en-Y
- regulowana opaska żołądkowa
- wyłączenie żółciowo-trzustkowe z przełączeniem dwunastniczym (BPD/DS – biliopancreatic diversion – duodenal switch).
Zabiegi te pozwalają kontrolować glikemię, znormalizować ciśnienie tętnicze, zredukować stan zapalny i poprawić profil lipidowy, co się przekłada na zmniejszenie ryzyka powikłań ocznych, takich jak retinopatia cukrzycowa (DR – diabetic retinopathy), jaskra, zaćma i cukrzycowy obrzęk plamki (DME – diabetic macular edema). W krótkim czasie po zabiegowej redukcji m.c. następuje poprawa w zakresie cukrzycy (DM – diabetes mellitus), co spowalnia progresję DR, a w dłuższym okresie znacznie zmniejsza się ryzyko rozwoju innych chorób oczu.
Ważnym aspektem jest też ryzyko niedoborów żywieniowych (m.in. witaminy A, E, D, cynku i żelaza), które są kluczowe dla narządu wzroku, dlatego konieczna jest suplementacja i regularne badania morfologiczne.
Choroby oczu, na które wpływ ma otyłość
Retinopatia cukrzycowa
Otyłość jest głównym czynnikiem ryzyka DM typu 2 (DM2 – DM type 2), która może prowadzić do retinopatii cukrzycowej. To schorzenie powoduje uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki, prowadzące nawet do utraty wzroku.
