Rola suplementów diety i poszczególnych składników pokarmowych w terapii okulistycznej

dr n. med. i n. o zdr. Aneta Jachnis-Morzy1

dr n. med. Anna Ukleja2

1Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny 
2Zakład Dietetyki Klinicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. i n. o zdr. Aneta Jachnis-Morzy

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Banacha 1A, 02-097 Warszawa

e-mail: aneta.jachnis@wum.edu.pl

  • W niniejszym artykule dokonano podsumowania wiedzy na temat roli poszczególnych składników pokarmowych i suplementów, w tym nutraceutyków, w terapii okulistycznej. Jest on skierowany zarówno do okulistów, jak i innych specjalistów, przede wszystkim dietetyków, oraz studentów kierunków medycznych, którzy pragną lepiej zrozumieć leczenie pacjentów ze schorzeniami narządu wzroku

Narząd wzroku jest jednym z najważniejszych zmysłów decydujących o jakości życia i samodzielności funkcjonowania człowieka. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa oraz wzrostem częstości występowania chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca (DM – diabetes mellitus), nadciśnienie tętnicze i miażdżyca, wzrasta też liczba pacjentów z chorobami oczu. Aktualne zainteresowanie w tej materii dotyczy nie tylko leczenia przyczynowego i objawowego, lecz także terapii wspomagających, w których istotną rolę odgrywa odpowiednia suplementacja składnikami o działaniu antyoksydacyjnym, a także znaczenie elementów stylu życia, w tym prawidłowa dieta. Spośród najczęściej opisywanych składników istotnych w terapii okulistycznej wymienia się:

  • kwasy tłuszczowe omega-3
  • witaminę A (w formie retinolu oraz prowitaminy A w postaci β-karotenu, zeaksantyny i luteiny)
  • witaminę C (kwas askorbinowy)
  • witaminy z grupy B
  • witaminę E (tokoferol)
  • witaminę D (kalcyferol)
  • selen
  • cynk
  • kurkuminę
  • flawonoidy.

Pokrywanie codziennego zapotrzebowania na składniki pokarmowe oraz dostarczanie substancji o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i neuroprotekcyjnym umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie poszczególnych struktur oka. Jednocześnie coraz więcej dowodów wskazuje na to, że niedobory składników pokarmowych stanowią jedną z przyczyn zwiększonego ryzyka rozwoju chorób okulistycznych, takich jak zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD – age-related macular degeneration), zaćma, retinopatia cukrzycowa (DR – diabetic retinopathy) bądź jaskra.

Znaczenie składników odżywczych w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku

Anatomia i fizjologia oka a zapotrzebowanie na składniki odżywcze

Powierzchnia oka jest zbudowana z wielu zróżnicowanych struktur połączonych ciągłością nabłonka, a jej funkcjonowanie zależy od współpracy z układem nerwowym, hormonalnym, naczyniowym i immunologicznym. Prawidłowa praca narządu wzroku opiera się p...

Stres oksydacyjny i patogeneza chorób oczu

Stres oksydacyjny spowodowany nadmiarem reaktywnych form tlenu (ROS – reactive oxygen species) prowadzi do uszkodzenia lipidów błon komórkowych, białek oraz kwasów deoksyrybonukleinowych (DNA – deoxyribonucleic acid). Mechanizm ten odgrywa istotną...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Witaminy o największym znaczeniu w okulistyce

Age-Related Eye Disease Study (AREDS) jest jednym z kluczowych badań, które wykazało istotne znaczenie składników mineralnych, witamin i innych substancji bioaktywnych w terapii okulistycznej. [...]

Składniki mineralne w terapii okulistycznej

Cynk jest jednym z najlepiej poznanych pierwiastków śladowych mających znaczenie dla zdrowia oczu. Jego wysokie stężenia występują w siatkówce, zwłaszcza w okolicach plamki, a także [...]

Kwasy tłuszczowe w zachowaniu zdrowia oka

Szczególną rolę w terapii i profilaktyce chorób oka mogą odgrywać niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Omega-3 nie tylko stanowią składniki błon komórkowych, [...]

Wybrane polifenole w terapii okulistycznej

Polifenole stanowią bardzo liczną grupę związków bioaktywnych wykazujących silne właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, chroniąc komórki przed starzeniem i uszko­dzeniami oksydacyjnymi. Fitozwiązki zostały wielokrotnie [...]

Zastosowanie suplementów w wybranych jednostkach chorobowych

Spożywanie dużych ilości składników bioaktywnych w codziennej diecie ma istotne znaczenie w utrzymaniu równowagi antyoksydacyjnej organizmu. U osób z mało urozmaiconą dietą, niedoborami pokarmowymi, niedożywionych, [...]

Bezpieczeństwo stosowania suplementów w terapii okulistycznej – interakcje i dawkowanie

Stosowanie suplementów diety w okulistyce, choć w wielu przypadkach korzystne, wiąże się z pewnym ryzykiem związanym przede wszystkim z interakcjami z lekami stosowanymi w leczeniu chorób oczu. [...]

Podsumowanie

Rola suplementów diety i witamin w okulistyce jest przedmiotem rosnącego zainteresowania zarówno lekarzy, jak i pacjentów. Choć nie zastępuje leczenia przyczynowego, może stanowić istotne [...]

Do góry