O pierwszej autorskiej rekonstrukcji, która pozwala na odtworzenie nagłośni i funkcjonalne oddzielenie drogi pokarmowej od oddechowej, rozmawiamy z prof. dr. hab. med. Adamem Maciejewskim z Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej w Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział Gliwice

OpD: Wykonane w ostatnich latach zabiegi rekonstrukcyjne nagłośni i brak powikłań pozwalają sądzić, że te innowacyjne operacje przynoszą zamierzone skutki.

PROF. ADAM MACIEJEWSKI: Pacjenci czują się bardzo dobrze, nie zaobserwowaliśmy żadnych cech nawrotu choroby, co nie zawsze ma miejsce. Operowany przed dwoma laty mężczyzna pod względem jakości życia i funkcjonalności spełnia wszystkie nasze założenia i nadzieje. Nie ma problemów z połykaniem pokarmu, oddychaniem i mową. To było naszym celem, gdyż wiadomo, że nagłośnia jest strukturą, która oddziela drogę oddechową od pokarmowej i warunkuje prawidłowy akt połykania, bez zarzucania treści pokarmowej do dróg oddechowych, co mogłoby skutkować m.in. infekcjami. Prawidłowy przebieg leczenia pooperacyjnego zaobserwowaliśmy także u dwóch pozostałych pacjentów, choć w ich przypadku okres po rekonstrukcji jest krótszy. Warto wspomnieć, że chorzy leczeni tradycyjnymi metodami z powodu raka nagłośni czy raka krtani obejmującego nagłośnię, nawet w przypadku zabiegów oszczędzających, czyli bez usunięcia całej krtani, byli skazani na 80-proc. ryzyko ciężkich powikłań, z 20-proc. ryzykiem zgonu. Tak więc jest to pierwsza w świecie autorska rekonstrukcja, która pozwala na jej odtworzenie i funkcjonalne oddzielenie drogi pokarmowej od oddechowej.

Zaplanowanie, wytworzenie, kształtowanie oraz implantacja zmodyfikowanego mikronaczyniowego płata małżowiny usznej opartego na naczyniach skroniowych.

Rozszerzona laryngektomia nagłośniowa.

Modyfikowany wolny płat małżowiny usznej.

Implantacja płata.

• Rozszerzona (2,5 cm nasady języka) nadgnykowa horyzontalna laryngektomia.

Stan po radykalnej resekcji nagłośni, nasady języka wraz z otaczającymi tkankami.

Zdjęcie górne – preparat resekcyjny, zdjęcie dolne – zmodyfikowany wolny płat małżowiny usznej.

Płat małżowiny usznej w trakcie implantacji.

Kolejne etapy implantacji płata.

Wczesny efekt pooperacyjny.

OpD: Wykonywane zabiegi to także efekt współpracy z Kliniką Otolaryngologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

A.M.: Tak, wspólnie uznaliśmy, że opracowanie takiej metody byłoby bardzo skuteczne i pomocne dla cierpiących na średnio lub wysoko zaawansowaną chorobę nowotworową nagłośni lub też średnio zaawansowanego raka krtani obejmującego nagłośnię. Doszliśmy do wniosku, że skoro do tej pory stosowano wiele nieskutecznych metod, nadszedł czas na wykorzystanie trójwymiarowej struktury odpowiadającej nagłośni i pochodzącej z ludzkiego ciała. Założyliśmy więc, że możemy wykorzystać zmodyfikowany fragment małżowiny usznej na naczyniach skroniowych z elementami skóry okolicy przed-, za- i nadusznej. Chodziło nam o to, by te elementy skórne odtwarzały boczne ściany gardła i część górną krtani, która również jest resekowana w przypadku raka nagłośni. Fragment małżowiny usznej z chrząstką w środku mógłby zatem po modyfikacji stanowić element elastyczny odpowiadający kształtowi i wielkości nagłośni. Liczne zabiegi przeprowadzone na zwłokach utwierdziły nas w przekonaniu, że wykonanie takich rekonstrukcji jest możliwe. Po kwalifikacji i przygotowaniu chorych na raka nagłośni w stopniu zaawansowania T2 i T3 z naciekiem na nasadę języka (nie większym niż 1-2 cm, gdzie kończy się możliwość rozsądnej rekonstrukcji), postanowiliśmy wykorzystać tę właśnie technikę.

CHARAKTERYSTYKA PRZYPADKU