Rak odbytu stanowi 2-3 proc. wszystkich nowotworów jelita grubego. W ostatnich latach, wskutek epidemii HIV, nastąpił znaczny wzrost zachorowalności na ten typ nowotworu, a także zmiana w rozkładzie płci i wieku chorych. W Polsce rejestruje się obecnie od 250 do 300 zachorowań rocznie. Udokumentowany od dawna związek między rozwojem raka odbytu a zakażeniem HPV dotyczy również pacjentów zakażonych HIV, gdyż u aż 92 proc. HIV-pozytywnych mężczyzn stwierdzana jest infekcja HPV.

Pomimo że rozpoznanie raka odbytu wydaje się proste z uwagi na lokalizację i charakterystyczne objawy kliniczne oraz obraz w badaniu proktologicznym, to w wielu przypadkach ulega ono opóźnieniu.

W artykule omówiono przyczyny pomyłek diagnostycznych, takie jak:

■ choroba hemoroidalna lub szczelina maskujące nowotwór,

■ niewykonanie biopsji i weryfikacji histopatologicznej materiału,

■ brak przeprowadzenia badania proktologicznego,

■ nietypowy obraz kliniczny raka.

Trudności diagnostyczne mogą też wynikać z sytuacji, gdy u pacjenta jedynym objawem klinicznym raka jest pojedyncza mała zmiana w kanale odbytu, niepowodująca żadnych dolegliwości. W takich przypadkach rozpoznanie może nastąpić przypadkowo, w trakcie badania proktologicznego wykonywanego z innego powodu.