Lek. Bartosz Spławski

Rak piersi

W sesji poświęconej rakowi piersi zaprezentowano wyniki badania III fazy OlympiAD, w którym porównywano monoterapię olaparybem v. standardowa chemioterapia u pacjentek z HER2-ujemnym przerzutowym rakiem piersi z mutacją germinalną BRCA. Wykazano znamienną skuteczność olaparybu (inhibitora PARP) w porównaniu ze standardowym leczeniem. Stwierdzono wydłużenie PFS u chorych leczonych olaparybem – 7,0 v. 4,2 mies. oraz wyższy odsetek obiektywnych odpowiedzi – ORR – współczynnik ten wynosił 59,9 proc. w ramieniu z olaparybem i 28,8 proc. w ramieniu kontrolnym. Profil toksyczności był podobny jak w innych badaniach.

Przedstawiono również wyniki częściowe badania II fazy I-SPY 2 dotyczące przedoperacyjnego leczenia pembrolizumabem w skojarzeniu ze standardową chemioterapią u chorych na raka piersi z grupy wysokiego ryzyka. Udowodniono, że dodanie pembrolizumabu zwiększa odsetek patologicznych odpowiedzi całkowitych (pCR) u wszystkich HER2-ujemnych pacjentek, które spełniały kryteria włączenia do badania, zwłaszcza w grupie z rozpoznaniem potrójnie ujemnego raka piersi (TNBC). W grupie TNBC odsetek pCR zwiększył się o ponad 50 proc.

Analiza badania MONARCH 2 porównującego dodanie abemacyklibu do fulwestrantu v. monoterapia fulwestrantem u chorych z zaawansowanym HR+/HER- rakiem piersi po niepowodzeniu hormonoterapii, dowiodła skuteczności dołączenia inhibitora CDK4/6 do HTH. Znamiennemu wydłużeniu uległ czas do progresji – PFS – 16,4 mies. dla ramienia abemacyklib + fulwestrant i 9,3 mies. dla ramienia z samym fulwestrantem. Zwiększyła się także częstość odpowiedzi na leczenie (48,1 v. 21,3 proc.).

Nowotwory układu moczowego

W sesji dotyczącej nowości w leczeniu nowotworów układu moczowego przedstawiono wyniki badania III fazy LATITUDE dotyczącego roli dodania abirateronu i prednizonu u chorych na rozsianego, dotychczas nieleczonego raka gruczołu krokowego poddawanych standardowej hormonoterapii. Wykazano, że zastosowanie abirateronu i prednizonu w skojarzeniu z ADT w istotny sposób wydłuża całkowity czas przeżycia (mediana OS – nie osiągnięto mediany w okresie obserwacji dla ADT + AA + P v. 34,7 mies. dla ADT) oraz czasu wolnego od progresji w badaniach obrazowych (rPFS – 33 v. 14,8 mies.).

W analizie dwóch badań – GETUG 12 i 15 – dotyczących korzyści z terapii docetakselem i ADT w zaawansowanym i przerzutowym hormonowrażliwym raku gruczołu krokowego w zależności od statusu ERG, dowiedziono, że obecność genu fuzyjnego TMPRSS2-ERG może warunkować wrażliwość na docetaksel. W obu badaniach korzyść z leczenia docetakselem była znacząco większa u chorych ERG-dodatnich (w badaniu GETUG 12 6-letni RFS wynosił 80 proc. dla ADT + docetaksel v. 68 proc. samego ADT, podobne wyniki osiągnięto w badaniu GETUG 15).

Nowotwory układu pokarmowego

Wśród nowości dotyczących leczenia nowotworów układu pokarmowego przedstawiono wyniki badania II fazy KEYNOTE-059 dotyczącego zastosowania pembrolizumabu 200 mg co 3 tygodnie u pacjentów z zaawansowanym rakiem żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego z progresją po przynajmniej 2 liniach leczenia systemowego. Wykazano skuteczność (odsetek obiektywnych odpowiedzi – 11,2 proc.) i bezpieczeństwo (AE w stopniu 3-5-16,6 proc.) terapii pembrolizumabem w badanej grupie pacjentów.

Ciekawe spostrzeżenie wynika z analizy badania CALGB 89803, w którym oceniano wpływ nawyków żywieniowych na rokowanie u pacjentów chorych na raka okrężnicy w III stopniu zaawansowania. Wykazano, że spożywanie dużych ilości orzechów (min. 2 porcje tygodniowo) wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka nawrotu choroby oraz zgonu. Nie dotyczy to konsumpcji orzeszków ziemnych.

Zaprezentowano również wyniki badania SWOG S1406, które dotyczyło dodania wemurafenibu do cetuksymabu i irynotekanu u pacjentów chorych na przerzutowego raka jelita grubego z mutacją BRAF V600. Wykazano kliniczną korzyść z potrójnej terapii (wemurafenib, cetuksymab, irynotekan) w badanej grupie – czas wolny od progresji został wydłużony ponaddwukrotnie (4,2 v. 2 mies.), odsetek obiektywnych odpowiedzi był natomiast czterokrotnie większy (16 v. 4 proc.).

Rak płuca

W terapii raka płuca interesujące doniesienia dotyczą immunoterapii. W przedstawionych wynikach badania CheckMate 032 oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo niwolumabu (grupa 1) w porównaniu z niwolumabem i ipilimumabem (grupa 2) u chorych na drobnokomórkowego raka płuca po niepowodzeniu leczenia pochodnymi platyny. Mediana czasu przeżycia (OS) wynosiła 4,1 oraz 7,9 mies., natomiast odsetek odpowiedzi (ORR) odpowiednio 11 i 25 proc. Terapia z zastosowaniem ipilimumabu wiązała się z większą toksycznością w stopniu 3 i 4 – 33 v. 14 proc. Korzyść z zastosowania leczenia była niezależna od ekspresji PD-L1 w wycinku z guza.

Przedstawiono również wyniki skuteczności ozymertynibu (inhibitor kinazy tyrozynowej – IKT) w porównaniu do chemioterapii opartej na pochodnych platyny u pacjentów z przerzutami do OUN raka niedrobnokomórkowego płuca z mutacją T790M, po wcześniejszym leczeniu inhibitorem EGFR. Wykazano znamienną skuteczność IKT w stosunku do terapii standardowej – odsetki odpowiedzi w OUN wyniosły 70 v. 31 proc., PFS – 11,7 v. 5,6 mies.

Zaprezentowano także pierwsze rezultaty badania III fazy ALEX, w którym porównywano skuteczność alektynibu i kryzotynibu u dotychczas nieleczonych chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca z wysoką ekspresją białka ALK. Wykazano znamienne wydłużenie czasu przeżycia wolnego do progresji w grupie otrzymującej alektynib (PFS – 25,7 v. 10,4 mies.) oraz poprawę czasu do progresji w OUN. Czas przeżycia był podobny w obu grupach. Profil toksyczności był korzystniejszy dla alektynibu – ciężkie działania niepożądane (w stopniu 3 i 4) wystąpiły w 41 proc. w grupie alektynibu v. 50 proc. w grupie kryzotynibu, zdarzenia śmiertelne wyniosły odpowiednio 3 i 5 proc.

Nowotwory głowy i szyi

W leczeniu nawrotowych i przerzutowych nowotworów rejonu głowy i szyi nadal nie doczekaliśmy się przełomu. Obiecujące mogą być zaktualizowane wyniki badania klinicznego CheckMate 141, w którym porównywano zastosowanie niwolumabu v. wybór badacza (docetaksel, metotreksat lub cetuksymab) u pacjentów z nawrotowym lub przerzutowym platyno-opornym rakiem płaskonabłonkowym głowy i szyi. Wykazano, że leczenie niwolumabem wydłuża przeżycie całkowite (OS – 7,7 v. 3,3 mies.) oraz zwiększa odsetek obiektywnych odpowiedzi klinicznych (19,2 v. 11,5 proc.).

W innym badaniu III fazy (E1505 – ECOG-ACRIN Cancer Research Group) porównywano skuteczność chemioterapii I rzutu opartej na platynie (ramię A) z chemioterapią skojarzoną z bewacyzumabem (ramię B) u pacjentów chorych na nawrotowe lub przerzutowe raki głowy i szyi. Dodanie bewacyzumabu wydłużyło czas do progresji (PFS – 4,4 mies. w ramieniu A v. 6,1 mies. w ramieniu B) oraz odsetek odpowiedzi klinicznych (25 v. 36 proc.). Nie wydłużyło natomiast w sposób istotny czasu przeżycia (OS – 11 v. 12,6 mies.).