Dążymy do celu
Rak gruczołu krokowego w aspekcie mutacji genów i możliwości leczenia systemowego
Lek. Bartosz Itrych
Lek. Magda Niemczuk
Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u starszych mężczyzn w Europie (>70. r.ż.). Roczne tempo wzrostu zachorowalności szacuje się na poziomie 2-3 proc. Predyspozycje genetyczne dotyczą ok. 9 proc. przypadków. Stopień ryzyka wzrasta wraz z liczbą krewnych z rozpoznaniem raka gruczołu krokowego. Najczęstszymi nabytymi mutacjami w raku stercza są geny fuzyjne TPRSS2-ETS oraz mutacje aktywujące szlak sygnałowy PI3K/AKT.[1,2] Najczęstszym genem ze skłonnością do rozwoju raka gruczołu krokowego – jak w przypadku dziedzicznego raka piersi i jajnika – jest gen BRCA, w szczególności BRCA2. W przypadku zmutowanego genu BRCA2 ryzyko zachorowania w młodym wieku na raka gruczołu krokowego jest 4,5-krotnie wyższe niż u mężczyzn w tym samym wieku i do 70. r.ż. wynosi ok. 20 proc. Trwają badania kliniczne oceniające skuteczność leczenia inhibitorami PARP u pacjentów z rozpoznaniem raka gruczołu krokowego. Wstępne wyniki są obiecujące i wskazują na skuteczność wspomnianej grupy leków.
Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u starszych mężczyzn w Europie (>70. r.ż.). Roczne tempo wzrostu zachorowalności szacuje się na poziomie 2-3 proc. Nowotwór gruczołu krokowego charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu zachorowalności, przy utrzymującym się od kilku lat plateau umieralności. Na świecie stwierdzono 1 111 689 nowych zachorowań na ten nowotwór, co stanowiło 15 proc. wszystkich nowych przypadków raka gruczołu krokowego.[1] Obserwuje się zróżnicowanie w zakresie zachorowalności w różnych regionach świata. Częstość występowania jest najwyższa w Europie Północnej i Zachodniej (>200/100 tys. mężczyzn), natomiast w Europie Wschodniej i Południowej zaobserwowano systematyczny jednostajny wzrost zachorowalności.
Czynniki ryzyka
Uważa się, że do czynników zwiększających ryzyko zachorowania należą:
- wiek (zmiana statusu hormonalnego – przewaga estrogenów),
- rasa czarna,
- czynniki genetyczne (wystąpienie zachorowania wśród krewnych I stopnia zwiększa kilkukrotnie ryzyko zachorowania),
- czynniki środowiskowe,
- obecność wewnątrznabłonkowej neoplazji sterczowej (prostatic intraepithelial neoplasia, PIN).
