Nowotwór ucha to nieprawidłowa zmiana rozrostowa rozwijająca się w obrębie narządu słuchu. Zarówno nowotwory łagodne, jak i złośliwe wywodzące się ze struktur tworzących ucho środkowe oraz zewnętrzne występują rzadko. W zależności od punktu wyjścia procesu nowotworowego możemy je podzielić na trzy grupy:

• pierwotne nowotwory ucha,
• wtórne nowotwory ucha – wywodzące się ze struktur w bezpośrednim sąsiedztwie,
• nowotwory przerzutowe – pierwotna lokalizacja w narządach odległych.

Jakie są rodzaje nowotworów ucha?

Wśród pierwotnych nowotworów ucha wyróżniamy:

• zmiany łagodne: kłębczaki, perlaki wrodzone, nerwiaki nerwu twarzowego i nerwu przedsionkowo-ślimakowego, przyzwojaki, gruczolaki, kostniaki;
• zmiany złośliwe: raki płaskonabłonkowe, raki gruczołowe, raki podstawnokomórkowe, czerniaki, mięśniakomięsaki, chrzęstniakomięsaki.

Do zmian wtórnych zaliczamy m.in.: oponiaki, struniaki, osłoniaki nerwów czaszkowych oraz tętniaki tętnicy szyjnej wewnętrznej.

Przerzutowe raki w obrębie ucha mogą pochodzić m.in. z piersi, nerki, prostaty oraz płuc.

Jakie są objawy?

Objawy nowotworu ucha są bardzo zróżnicowane i często niecharakterystyczne, co sprawia, że choroba jest późno wykrywana. Do objawów wczesnych zaliczamy:

• bóle głowy – w wyniku ucisku na opony mózgowo-rdzeniowe,
• niedosłuch – spowodowany niedrożnością trąbki słuchowej lub zajęciem struktur ucha wewnętrznego,
• zaburzenia czucia w obrębie twarzy – w wyniku naciekania nerwu trójdzielnego,
• wyciek z przewodu słuchowego zewnętrznego,
• nawracające zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Natomiast do objawów bardziej zaawansowanej choroby należą:

• porażenie nerwu twarzowego,
• porażenie nerwów czaszkowych IX (nerw językowo-gardłowy), X (nerw błędny) i XI (nerw dodatkowy) – tzw. objawy zespołu otworu żyły szyjnej,
• podwójne widzenie,
• porażenie nerwów „gałki ocznej” – oftalmoplegia.

Jaka jest epidemiologia?

Są to nowotwory rzadkie. W Krajowym Rejestrze Nowotworów odnotowano w 2015 roku ok. 120 przypadków nowotworów ucha środkowego.

Kto jest w grupie ryzyka? Jakie czynniki sprzyjają zachorowaniu?

Etiologia rozwoju nowotworów ucha nie została do końca poznana. Wśród czynników sprzyjających zachorowaniu można wymienić występowanie przewlekłych stanów zapalnych w uchu środkowym oraz prawdopodobnie palenie papierosów. Czynnikiem ryzyka rozwoju zmian złośliwych w obrębie małżowiny usznej jest ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe.

Czy nowotwór jest dziedziczny?

Nowotwory ucha nie są dziedziczne.

Do jakiego lekarza zgłosić w razie wystąpienia wyżej wymienionych objawów?

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy się zgłosić do laryngologa.