Raki tarczycy stanowią ponad 90% wszystkich nowotworów złośliwych gruczołów wewnątrzwydzielniczych. Jest to grupa heterogenna, w której nowotwór rozwija się na podłożu komórek pęcherzykowych (zróżnicowany rak tarczycy) lub komórek okołopęcherzykowych (rak rdzeniasty tarczycy). Oba typy nowotworów różnią się znacznie pod względem biologii i rokowania. Wynikają stąd istotne odmienności zarówno w leczeniu, jak i monitorowaniu chorych na zróżnicowane i nad 90% wszystkich nowotworów złośliwych gruczołów wewnątrzwydzielniczych. Jest to grupa heterogenna, w której nowotwór rozwija się na podłożu komórek pęcherzykowych (zróżnicowany rak tarczycy) lub komórek okołopęcherzykowych (rak rdzeniasty tarczycy). Oba typy nowotworów różnią się znacznie pod względem biologii i rokowania. Wynikają stąd istotne odmienności zarówno w leczeniu, jak i monitorowaniu chorych na zróżnicowane i rdzeniaste raki tarczycy.

Zróżnicowany rak tarczycy

Podejście do oceny efektów leczenia i monitorowania chorych na zróżnicowanego raka tarczycy (ZRT) zmieniło się w ciągu ostatnich lat. Liczne prace potwierdzające, że ryzyko nawrotu ZRT zmienia się w czasie, spowodowały odejście od sztywnej prognozy opartej na ocenie w chwili rozpoznania ZRT i wprowadzenie modelu dynamicznej oceny odpowiedzi na leczenie.

Ocena ryzyka nawrotu i zgonu z powodu ZRT

Pierwszy etap stratyfikacji ryzyka na podstawie klasyfikacji TNM (tumor, node, metastases – guz, węzeł chłonny, przerzuty odległe) i wyniku badania histopatologicznego jest przeprowadzany po leczeniu operacyjnym. Aktualne rekomendacje Amerykańskiego Towarzystwa Tyreologicznego (ATA – American Thyroid Association) z 2015¹ oraz polskie rekomendacje z 2018 r.² zalecają, aby do oceny ryzyka zgonu z powodu ZRT korzystać z systemu TNM AJCC (American Joint Committee on Cancer)³, natomiast do oceny ryzyka nawrotu ZRT należy używać odrębnej trójstopniowej klasyfikacji pooperacyjnej ATA opartej na danych kliniczno-patologicznych (tab. 1). Na tej podstawie powinno się kwalifikować chorych do leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym lub do aktywnej obserwacji.

Ocena odpowiedzi na leczenie onkologiczne ZRT

Z kolei po zakończonym leczeniu, podczas każdej wizyty kontrolnej należy oceniać odpowiedź na leczenie za pomocą czterostopniowej skali zaproponowanej przez ATA i przyjętej również w polskich rekomendacjach1,2 dotyczących leczenia raka tarczycy (t...