Psychoonkologia

Jak powiedzieć dziecku, że rodzic ma nowotwór?

mgr Dorota Gołąb

Pracownia Psychologii Klinicznej, Wielkopolskie Centrum Onkologii

Adres do korespondencji: mgr Dorota Gołąb, Pracownia Psychologii Klinicznej, Wielkopolskie Centrum Onkologii, ul. Garbary 15, 61-866 Poznań

  • Wpływ diagnozy choroby nowotworowej na emocje rodziców i dzieci
  • Właściwy sposób przekazywania informacji o chorobie nowotworowej, jej leczeniu, rokowaniu oraz zbliżającej się śmierci
  • Rola wsparcia środowiskowego

Emocjonalne skutki diagnozy choroby nowotworowej

Reakcja chorego na rozpoznanie

Reakcja na informację o rozpoznaniu choroby nowotworowej ma swoją dynamikę. Pierwsza faza, następująca bezpośrednio po otrzymaniu diagnozy, jest opisywana w kategoriach silnego wstrząsu lub wręcz szoku. Właściwe dla tego okresu są próby zaprzeczania, wypierania ze świadomości faktu zachorowania. Pacjenci, wspominając ten czas, mówią o tym, że np. usiłowali wierzyć, iż pomylono wyniki, a to, czego doświadczali, wydawało się im nierzeczywiste.

Po fazie szoku następuje czas przeżywania intensywnych, silnych emocji: gniewu, uczucia bezradności, smutku i rozpaczy. Pacjenci mogą mieć trudności ze snem, doświadczać utraty apetytu, ich zachowanie może stać się chaotyczne, zdezorganizowane1-3. Dominującą reakcją na otrzymanie diagnozy choroby nowotworowej jest lęk, wyrażający się w pytaniu: „czy ja umieram?”. Jest to lęk przed chorobą zagrażającą życiu i wymagającą obciążającego leczenia. Obawy pacjentów mogą się koncentrować wokół poszczególnych form terapii, możliwego okaleczenia ciała w trakcie leczenia chirurgicznego, skutków ubocznych chemio- i radioterapii. W praktyce spotykamy pacjentów, którzy zgłaszają obawy dotyczące tego, jak bardzo choroba przeszkodzi im w prowadzeniu dotychczasowego życia, w jakim stopniu niemożliwe okaże się realizowanie własnych planów i marzeń.

Czy powiedzieć dziecku

Jedno z najczęstszych pytań dorosłych pacjentów będących rodzicami dotyczy tego, czy i jak mają powiedzieć dziecku o chorobie. Wydaje się, że chęć wychowania dzieci, dalszego opiekowania się nimi jest jednym z podstawowych powodów skłaniających do podjęcia decyzji o rozpoczęciu terapii onkologicznej i znoszeniu trudności, które z niej wynikają. Jednocześnie to właśnie świadomość posiadania dzieci może decydować o intensywności przeżywanego przez chorego cierpienia. Ryzyko utraty życia jest tożsame z ryzykiem pozbawienia dziecka miłości i wsparcia. Pytaniu „czy ja umieram?” może towarzyszyć lęk o to, „co się stanie z moim dzieckiem?”.

Wpływ diagnozy na rodzinę

Przeżywanie kryzysu emocjonalnego, doświadczanie silnego lęku, smutku, gniewu, całej gamy intensywnych uczuć jest również doświadczeniem rodziny pacjenta. Choroba nowotworowa, a także podjęcie terapii onkologicznej przez jednego z członków rodziny...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jak pomóc dziecku w sytuacji choroby nowotworowej rodzica

Tak jak obserwujemy próby ukrycia przed chorym informacji o jego stanie zdrowia, tak też widoczna jest chęć ukrycia przed dziećmi wiadomości [...]

Rola wsparcia

W kochającej się rodzinie czas terapii jednego z jej członków może sprzyjać pogłębieniu relacji uczuciowych między rodzicami i dziećmi, służyć okazywaniu [...]

Kiedy leczenie przebiega niepomyślnie

Troska o przeżycia dziecka, o jego sposób rozumienia sytuacji zdrowotnej w rodzinie jest konieczna także w sytuacji nawrotu choroby lub wyczerpania [...]

Do góry