Psychoonkologia
Jak powiedzieć dziecku, że rodzic ma nowotwór?
mgr Dorota Gołąb
- Wpływ diagnozy choroby nowotworowej na emocje rodziców i dzieci
- Właściwy sposób przekazywania informacji o chorobie nowotworowej, jej leczeniu, rokowaniu oraz zbliżającej się śmierci
- Rola wsparcia środowiskowego
Emocjonalne skutki diagnozy choroby nowotworowej
Reakcja chorego na rozpoznanie
Reakcja na informację o rozpoznaniu choroby nowotworowej ma swoją dynamikę. Pierwsza faza, następująca bezpośrednio po otrzymaniu diagnozy, jest opisywana w kategoriach silnego wstrząsu lub wręcz szoku. Właściwe dla tego okresu są próby zaprzeczania, wypierania ze świadomości faktu zachorowania. Pacjenci, wspominając ten czas, mówią o tym, że np. usiłowali wierzyć, iż pomylono wyniki, a to, czego doświadczali, wydawało się im nierzeczywiste.
Po fazie szoku następuje czas przeżywania intensywnych, silnych emocji: gniewu, uczucia bezradności, smutku i rozpaczy. Pacjenci mogą mieć trudności ze snem, doświadczać utraty apetytu, ich zachowanie może stać się chaotyczne, zdezorganizowane1-3. Dominującą reakcją na otrzymanie diagnozy choroby nowotworowej jest lęk, wyrażający się w pytaniu: „czy ja umieram?”. Jest to lęk przed chorobą zagrażającą życiu i wymagającą obciążającego leczenia. Obawy pacjentów mogą się koncentrować wokół poszczególnych form terapii, możliwego okaleczenia ciała w trakcie leczenia chirurgicznego, skutków ubocznych chemio- i radioterapii. W praktyce spotykamy pacjentów, którzy zgłaszają obawy dotyczące tego, jak bardzo choroba przeszkodzi im w prowadzeniu dotychczasowego życia, w jakim stopniu niemożliwe okaże się realizowanie własnych planów i marzeń.
Czy powiedzieć dziecku
Jedno z najczęstszych pytań dorosłych pacjentów będących rodzicami dotyczy tego, czy i jak mają powiedzieć dziecku o chorobie. Wydaje się, że chęć wychowania dzieci, dalszego opiekowania się nimi jest jednym z podstawowych powodów skłaniających do podjęcia decyzji o rozpoczęciu terapii onkologicznej i znoszeniu trudności, które z niej wynikają. Jednocześnie to właśnie świadomość posiadania dzieci może decydować o intensywności przeżywanego przez chorego cierpienia. Ryzyko utraty życia jest tożsame z ryzykiem pozbawienia dziecka miłości i wsparcia. Pytaniu „czy ja umieram?” może towarzyszyć lęk o to, „co się stanie z moim dzieckiem?”.
Wpływ diagnozy na rodzinę
Przeżywanie kryzysu emocjonalnego, doświadczanie silnego lęku, smutku, gniewu, całej gamy intensywnych uczuć jest również doświadczeniem rodziny pacjenta. Choroba nowotworowa, a także podjęcie terapii onkologicznej przez jednego z członków rodziny...
