W świetle aktualnych badań zasadność właściwego stanu odżywienia chorego w kompleksowym postępowaniu terapeutycznym jest bezsporna. W związku z tym w praktyce klinicznej coraz częściej spotyka się chorych z przezskórną endoskopową gastrostomią (PEG – percutaneous endoscopic gastrostomy), wytworzoną w celu dostarczenia niezbędnych składników odżywczych. Edukacja chorych i ich rodzin w zakresie doboru diety, techniki karmienia, pielęgnacji zgłębnika PEG oraz zapobiegania potencjalnym powikłaniom powinna zostać przeprowadzona w sposób teoretyczny i praktyczny, z możliwością weryfikacji przekazanej wiedzy i zdobytych umiejętności.

Żywienie dojelitowe

Przyjmowanie pokarmów i płynów należy do podstawowych potrzeb fizjologicznych, niezbędnych do utrzymania funkcji życiowych, prawidłowego rozwoju i dobrego stanu zdrowia. Odstępstwa w odżywianiu w przypadku przekarmienia prowadzą do nadwagi lub otyłości, a w przypadku zbyt ubogiego pożywienia lub zaburzeń wchłaniania – do niedowagi i niedożywienia. Niedostateczne przyjmowanie pokarmów drogą doustną (lub brak możliwości ich przyjmowania w ten sposób) oraz stwierdzenie niedożywienia stanowią podstawę do wdrożenia interwencji żywieniowej¹.

U chorych z funkcjonalnym układem żołądkowo-jelitowym najodpowiedniejszą formą zaspokojenia potrzeb metabolicznych jest żywienie dojelitowe. Najczęściej stosowaną metodę stanowi w tym wypadku żywienie do światła żołądka. Jedną z form dostarczania pokarmu jest zgłębnik nosowo-żołądkowy, wiąże się jednak z małą akceptacją chorych i może być wykorzystywany tylko przez krótki czas. Do średnio- i długoterminowego żywienia dojelitowego służy gastrostomia. Bezpośredni dostęp do żołądka można uzyskać za pomocą endoskopii bądź technik chirurgicznych otwartych lub laparoskopowych. Postępowaniem z wyboru, z uwagi na małą inwazyjność zabiegu i niskie koszty, jest wprowadzenie do żołądka zgłębnika metodą endoskopową (ryc. 1)².

Istnieją dowody naukowe na to, że żywienie dojelitowe jest skuteczne w poprawie jakości życia chorych dorosłych³ oraz dzieci i wpływa pozytywnie na funkcjonowanie rodzin tych drugich⁴.

Przezskórna endoskopowa gastrostomia

PEG jako nowatorska metoda bezpośredniego dostępu do żołądka została zaprezentowana w 1980 r. przez Gauderera i Ponsky’ego. Opracowana z myślą o dzieciach, obecnie jest powszechnie stosowana również w żywieniu dojelitowym dorosłych⁵.