Temat numeru

Jakie zmiany skórne powinny budzić niepokój?

lek. Aleksandra Dudek1

1I Klinika Radioterapii i Chemioterapii, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Gliwicach

dr hab. n. med. Grażyna Kamińska-Winciorek, prof. NIO-PIB2

2Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Gliwicach

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Grażyna Kamińska-Winciorek, prof. NIO-PIB

Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii

Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie

– Państwowy Instytut Badawczy

Oddział w Gliwicach

ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15

44-101 Gliwice

e-mail: grazyna.kaminskawinciorek@gmail.com

• Różnorodność manifestacji klinicznych złośliwych nowotworów skóry – na przykładzie czerniaka, raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego

• Czynniki decydujące o wczesnym rozpoznaniu

• Obrazy kliniczne i dermoskopowe z własnej praktyki

Wywiad i badanie kliniczne stanowią kluczowe elementy diagnostyki nowotworów skóry. W wielu pracach podkreśla się, że ogromną rolę w ich wczesnym wykrywaniu odgrywa czujność onkologiczna lekarzy, ale także samych pacjentów, wyrażająca się regularnym samobadaniem – stąd istotne znaczenie ma edukacja społeczeństwa w tym zakresie. Zwraca się również uwagę, że badanie lekarskie powinno być połączone z wykonaniem i archiwizacją fotografii klinicznych, dermoskopowych i/lub wideodermoskopowych1-6. Dobra znajomość obrazu klinicznego złośliwych nowotworów skóry przekłada się na szybkie, trafne rozpoznanie, a co za tym idzie – skuteczne leczenie.

Celem pracy było przedstawienie możliwych manifestacji klinicznych złośliwych nowotworów skóry – czerniaka, raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego – na podstawie doniesień literaturowych, z wykorzystaniem materiału fotograficznego z własnej praktyki klinicznej.

Czerniak

Czerniak jest nowotworem wywodzącym się z komórek melanocytowych. Odpowiada za 70% zgonów z powodu złośliwych nowotworów skóry i cechuje się wśród nich najwyższą śmiertelnością7. Dane epidemiologiczne wskazują, że rasa kaukaska jest szczególnie narażona na występowanie czerniaka, a rocznie w Polsce obserwuje się ok. 2400 nowych zachorowań8,9. Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie tego nowotworu, ponieważ czerniak ograniczony miejscowo do skóry charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem wyleczeń, który gwałtownie spada wraz z kolejnymi stopniami zaawansowania9,10. Decydujące znaczenie ma więc czas, który upływa od momentu zauważenia przez pacjenta podejrzanej zmiany skórnej do kontaktu z lekarzem rodzinnym, specjalistą dermatologiem, chirurgiem lub onkologiem10. W aspekcie lekarskim bardzo ważne jest z kolei przeprowadzenie dokładnego całościowego badania skóry10.

Profilaktykę nowotworową dzieli się na pierwotną i wtórną. Do profilaktyki pierwotnej należą:

  • unikanie ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe (UV)
  • niekorzystanie z solariów
  • ochrona przeciwsłoneczna w postaci regularnej aplikacji kosmetyków z filtrami UV
  • skrócenie czasu ekspozycji na promieniowanie UV
  • redukcja liczby oparzeń
  • noszenie odzieży z UPF (ultraviolet protection factor) oraz nakryć głowy i okularów chroniących przed promieniowaniem UV.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Raki skóry

Rak kolczystokomórkowy i rak podstawnokomórkowy stanowią razem 98% raków skóry. Rak podstawnokomórkowy w tej grupie stanowi 80%, a rak kolczystokomórkowy 4-krotnie [...]

Podsumowanie

Wywiad, badanie klinicznie i dermoskopowe pozostają najważniejszymi elementami prowadzącymi do szybkiej i trafnej diagnozy nowotworowych zmian skórnych. Rozpoznanie objawów klinicznych i [...]

Do góry