Rak jelita grubego jest czwartym najczęstszym nowotworem w Wielkiej Brytanii, rocznie rozpoznaje się go u ponad 42 000 osób. Czas przeżycia poprawia się – aktualny wskaźnik przeżyć 5-letnich wynosi ponad 60%¹. W Polsce zarówno dla raka okrężnicy, jak i odbytnicy ten wskaźnik ocenia się na ok. 50%².

Obowiązujące w naszym kraju zasady postępowania w raku jelita grubego opierają się głównie na zaleceniach europejskich i amerykańskich. Wyniki leczenia tego nowotworu, znacznie lepsze w Wielkiej Brytanii niż w Polsce, wskazują, że warto przyjrzeć się standardom, które zostały zaktualizowane w najnowszej wersji wytycznych NICE dotyczących rozpoznawania i leczenia raka jelita grubego (NICE guideline [NG151] 29 January 2020)³. Wytyczne zastępują dotychczasowe zalecenia – z listopada 2011 i czerwca 2004 r. (NICE guideline [CG131] November 2011; NICE guideline [CSG5] June 2004). Celem ich wprowadzenia jest poprawa standardów profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów jelita grubego z możliwością wykorzystania najnowszych, innowacyjnych technologii medycznych o potwierdzonej skuteczności. Są skierowane do lekarzy, kadry zarządzającej oraz pacjentów i ich rodzin.

Przykładem wpływu rekomendacji NICE na praktykę kliniczną może być istotne zwiększenie liczby wykonywanych procedur laparoskopowych po aktualizacji zaleceń w 2006 r. W rekomendacjach z 2000 r. laparoskopia była zalecana wyłącznie w randomizowanych badaniach klinicznych, natomiast w aktualizacji z 2006 r. stała się alternatywną, równie skuteczną metodą leczenia, którą można stosować po spełnieniu warunków edukacyjnych wyznaczonych dla chirurgów⁴.

W rekomendacjach z 2020 r. pojawiają się nowe zalecenia, takie jak długotrwałe stosowanie kwasu acetylosalicylowego w zespole Lyncha, skrócony do 3 miesięcy czas chemioterapii pooperacyjnej, zmienione przedoperacyjne zasady radio- i radiochemioterapii w raku odbytnicy, minimalna liczba procedur wykonywanych przez chirurgów i ośrodki leczące raka jelita grubego oraz zasady rozpoznania i postępowania w zespole przedniej niskiej resekcji odbytnicy. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich.

Profilaktyka raka jelita grubego u pacjentów z zespołem Lyncha

Rekomendacje rozpoczynają się od zalecenia stosowania wysokich dawek kwasu acetylosalicylowego (ASA – acetylsalicylic acid; 600 mg) przez 2 lata u osób, u których rozpoznano zespół Lyncha z wysokim ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego. Wia...