Co roku diagnozę choroby nowotworowej stawia się u ok. 165 000 osób w polskiej populacji. Nowotwory są przyczyną ponad 100 000 zgonów rocznie. Powodują ok. 1/4 zgonów ogółem i znajdują się na drugim miejscu wśród ich przyczyn (po chorobach układu krążenia). Nowotwory są zatem ogromnym wyzwaniem zarówno dla systemu ochrony zdrowia, jak i dla społeczeństwa. Obecnie w Polsce żyje ok. 998 000 osób z chorobą nowotworową. Wdrożenie działań ograniczających negatywne skutki tych chorób powinno być priorytetem obywatela, lekarza, decydenta.

Rozwój wiedzy dotyczącej epidemiologii nowotworów

Wiedza o społeczeństwie obejmująca zjawiska demograficzne, w tym dotyczące zdrowia, stanowi kluczowe narzędzie do zrozumienia przemian zachodzących w różnych społecznościach, jest także ważną wskazówką mówiącą chociażby o sile państwa (np. oszacowanie liczby ludności w celu określenia wpływów z podatków, czy też liczby młodych mężczyzn zdolnych do służby wojskowej). W XIX w. z demografii wyłoniła się epidemiologia. Jej podwaliny stworzył brytyjski lekarz John Snow – podczas epidemii cholery w Londynie wykazał związek zachorowań ze źródłami wody pitnej. Praca Snowa potwierdziła, że konieczne są dobre wykazy danych medycznych i demograficznych, których analiza może być pomocna w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych. Dodatkowym impulsem do rozwoju epidemiologii stał się rozwój nauk statystycznych (w 1894 r. w Wielkiej Brytanii zostało powołane Królewskie Towarzystwo Statystyczne). Rozwój medycyny jako nauki opartej na powtarzalnych obserwacjach, a zarazem rozwój statystyki doprowadził do powstania pierwszych rejestrów, początkowo dotyczących przyczyn zgonów.

Nowotwory złośliwe towarzyszą ludziom od tysiącleci (pierwsze wzmianki o raku piersi datuje się na ponad 3000 lat p.n.e., ale pojawiają się również w Kodeksie Hammurabiego z 1950 r. p.n.e. czy w papirusie George’a Ebersa z ok. 1660 r. p.n.e.). W początkach XX w. dostrzeżono potrzebę zbierania danych o zachorowaniach na nowotwory, nie tylko w celu oceny liczby chorych, lecz także poznania natury chorób nowotworowych. W 1900 r. z inicjatywy berlińskiego Komitetu do Badań nad Rakiem na podstawie ankiet rozesłanych do wszystkich lekarzy po raz pierwszy oszacowano liczbę chorych na nowotwory w Niemczech. Po II wojnie światowej, w efekcie konferencji poświęconej nowotworom, która odbyła się w 1946 r. w Kopenhadze, zaczęły powstawać nowoczesne rejestry chorób nowotworowych w wielu krajach europejskich.