Współczesny świat wraz z postępem cywilizacyjnym zapewnia wzrost poziomu i komfortu życia społeczeństwa, jednocześnie jednak przynosi wzrost liczby zachorowań. Niezwykle poważnym problemem są obecnie choroby nowotworowe, gdyż stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Liczba pacjentów ze zdiagnozowanym nowotworem złośliwym ciągle wzrasta, co jest skutkiem zarówno wydłużenia się średniej życia, jak i zwiększenia narażenia na szkodliwe czynniki zależne od stylu życia.

Środowisko medyczne związane z diagnozowaniem i leczeniem nowotworów od lat zgłaszało postulaty dotyczące poprawy funkcjonowania systemów prewencji, diagnozowania, leczenia, opieki medycznej i edukacji zdrowotnej w zakresie walki z chorobami nowotworowymi. Postulaty te uwzględniały zarówno stan obecny, jak i prognozowany wzrost zapadalności na choroby nowotworowe. Zwracano uwagę na skutki wynikające ze wzrostu liczby zachorowań w postaci dużej śmiertelności, pogorszenia jakości życia pacjentów i ich rodzin, wskazywano na poważne konsekwencje społeczne związane z dużymi obciążeniami finansowymi zarówno dla samych chorych oraz ich rodzin, jak i dla finansów publicznych. Zgłaszane postulaty odnoszące się do poprawy funkcjonowania ochrony zdrowia w omawianym zakresie znalazły swoje odzwierciedlenie w przyjętej ustawie Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 kwietnia 2019 r. o Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO)¹.

Narodowa Strategia Onkologiczna

Rada Ministrów przyjęła NSO jako program wieloletni na lata 2020-2030 w rozumieniu art. 136 ust. 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2019, poz. 869). Narodowa Strategia Onkologiczna stanowi kompleksowy program walki z rakiem. Wyznaczone przez nią kierunki rozwoju systemu opieki zdrowotnej obejmują 5 kluczowych obszarów strategicznych, najważniejszych dla poprawy skuteczności terapii onkologicznych i obejmujących rozwiązania systemowe dostosowane do potrzeb pacjentów z chorobą nowotworową.

Podstawowymi celami NSO są:

• zmniejszenie zapadalności na choroby nowotworowe przez edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę (w tym propagowanie zdrowego stylu życia i kształtowanie świadomości prozdrowotnej)
• poprawa profilaktyki, wczesnego wykrywania, diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych
• rozwój systemu opieki zdrowotnej w obszarze onkologii przez koncentrację działań wokół chorego i jego potrzeb, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy jakości życia chorych i ich rodzin
• zapewnienie równego dostępu do wysokiej jakości świadczeń opieki zdrowotnej w obszarze onkologii, udzielanych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną
• opracowanie i wdrożenie zmian organizacyjnych w sposób zapewniający chorym równy dostęp do koordynowanej i kompleksowej onkologicznej opieki zdrowotnej
• rozwój działalności szkoleniowej i edukacji oraz kształcenia kadr medycznych w obszarze onkologii
• rozwój badań naukowych mających na celu poprawę i wzrost efektywności oraz innowacyjności leczenia chorób nowotworowych.

Rada Ministrów, dostrzegając narastający problem występowania chorób nowotworowych w Polsce, podjęła uchwałę nr 10 z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia programu wieloletniego pod nazwą Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-20302.