Psychoonkologia
Kiedy wskazana jest konsultacja psychiatryczna lub psychoterapeutyczna dla pacjenta onkologicznego?
mgr Magdalena Pakulska
- W niniejszym artykule podjęto próbę usystematyzowania aktualnej wiedzy na temat wybranych zagadnień z dziedziny psychologii, związanych z chorobami przewlekłymi, takimi jak nowotwory. Szczegółowo omówiono konsekwencje, etapy akceptacji choroby oraz możliwe trudności, które mogą skłaniać personel medyczny do wsparcia pacjentów w zakresie zdrowia psychicznego. Szczególny nacisk został położony na tematykę depresji i zaburzeń lękowych, które występują najczęściej w przypadku chorób onkologicznych
Nowotwór a rola psychiki pacjenta w podejmowaniu strategii leczenia
W holistycznym rozumieniu nowotwory przede wszystkim dewastują i uszkadzają organizm, w znaczeniu medycznym zaś jako jednostka chorobowa również angażują i wyczerpują zasoby psychiczne człowieka. Co istotne, zmiany spowodowane nowotworem zachodzą także w życiu rodzinnym chorego, nierzadko redefiniując podstawowe role czy systemy wartości wszystkich członków.
W ujęciu medycznym mianem nowotworu określa się tkankę rozrastającą się w organizmie, która zakłóca jego wewnętrzną ogólnoustrojową harmonię.
W klasyfikacji medycznej nowotwory zostały podzielone na różne rodzaje, a jednym z kryteriów ich klasyfikacji jest występowanie możliwych przerzutów do innych narządów i tkanek. Stąd też wyodrębniono nowotwory złośliwe, półzłośliwe oraz niezłośliwe. Poziom zaawansowania choroby i kryterium przerzutów wpływa na stan psychiczny chorych oraz może decydować – już na etapie diagnozowania – o poziomie motywacji i gotowości do podjęcia dalszego leczenia.
Należy również pamiętać, że z uwagi na swój przewlekły charakter choroba nowotworowa jest pewnego rodzaju procesem o różnym przebiegu i czasie trwania.
Już sama diagnoza pod kątem nowotworu wywołuje u pacjenta wiele silnych oraz skrajnych emocji – od paraliżującego lęku i strachu, po głęboką nadzieję i wiarę w wyleczenie. Kluczową obserwacją jest, że choroba nowotworowa wpływa na całe życie i jego samego, i rodziny. Przede wszystkim oddziałuje na jego psychikę, rodzi wiele refleksji dotyczących życia, zmienia postrzeganie świata. Wiele osób, które wygrały z nowotworem, przyznaje, że zmienił on całkowicie ich życie, począwszy od zmiany jego ukierunkowania, kluczowych wartości, po zmianę stylu odżywiania się czy rodzaju aktywności.
U każdego chorego onkologicznego od początku leczenia kształtuje się pewne subiektywne wyobrażenie na temat swego stanu, co powoduje, że ma on także własną definicję nowotworu i sposobu jego leczenia. Na to, jak wygląda ten obraz, wpływa wiele róż...
