Wytyczne
Podsumowanie wytycznych American Society of Clinical Oncology z 2023 r. dotyczących profilaktyki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u pacjentów onkologicznych
lek. Piotr Szwed
prof. dr hab. n. med. Marcin Kurzyna
- Niniejszy artykuł zawiera krótkie podsumowanie zaktualizowanych wytycznych dotyczących zasad profilaktyki przeciwzakrzepowej i leczenia pacjentów onkologicznych oraz badań, na podstawie których dokonano zmian
Najnowsze wytyczne American Society of Clinical Oncology (ASCO) z 2023 r. dotyczące profilaktyki przeciwzakrzepowej u pacjentów onkologicznych dopuszczają stosowanie przedłużonej okołooperacyjnej profilaktyki przeciwzakrzepowej (do 28 dni) przy użyciu apiksabanu lub rywaroksabanu po wstępnym podawaniu dawek profilaktycznych heparyny drobnocząsteczkowej (LMWH – low-molecular-weight heparin) w trakcie hospitalizacji. Dotychczasowa lista leków przeciwzakrzepowych skutecznych w zapobieganiu nawrotom żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE – venous thromboembolism) została rozszerzona o apiksaban.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, obejmująca zakrzepicę żył głębokich (DVT – deep vena thrombosis) i zatorowość płucną (PE – pulmonary embolism), stanowi istotny problem kliniczny u chorych onkologicznych. Obecność choroby nowotworowej zwiększa zarówno ryzyko epizodów zakrzepowo-zatorowych, jak i krwawienia1. Pacjenci tej grupy często poddawani są procedurom medycznym, w tym zabiegom chirurgicznym, co wymaga modyfikacji leczenia przeciwzakrzepowego. Ryzyko wystąpienia krwawienia, a także powstania zakrzepicy, jest dodatkowo zwiększone z powodu współwystępowania chorób przewlekłych, zwłaszcza u starszych osób2.
Dobór odpowiedniej formy pierwotnej profilaktyki przeciwzakrzepowej jest zatem niezwykle ważny i powinien być oparty na wiarygodnych badaniach naukowych. American Society of Clinical Oncology wydało w bieżącym roku zaktualizowane wytyczne dotyczące zapobiegania VTE u chorych z nowotworami oparte na randomizowanych badaniach klinicznych opublikowanych między 1 listopada 2018 r. a 6 czerwca 2022 r.3 Poprzednie zalecenia opublikowano w 2019 r.4, a ogólnie pierwsze wytyczne ASCO dotyczące tego zagadnienia ukazały się w 2007 r.5 Bieżąca aktualizacja dotyczyła głównie roli bezpośrednich inhibitorów czynnika Xa (apiksabanu i rywaroksabanu) w okołooperacyjnej profilaktyce przeciwzakrzepowej i zapobieganiu nawrotom VTE u pacjentów onkologicznych.
Najnowsze wytyczne utrzymały dotychczasową formę prezentowania zaleceń jako kluczowych pytań klinicznych i odpowiedzi będących wskazówkami do postępowania, dotyczących profilaktyki VTE u chorych onkologicznych (tab. 1).