TYLKO DO 5 GRUDNIA! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Onkogeriatria
Całościowa ocena geriatryczna jako pomocne narzędzie w kwalifikowaniu chorych do leczenia przeciwnowotworowego
dr n. med. Katarzyna Kryszczyszyn-Musialik
- W niniejszym artykule zostały omówione dostępne metody oceny chorego geriatrycznego pozwalające na właściwe oszacowanie jego stanu w kontekście kwalifikowania do chemioterapii (CTH – chemotherapy)
Ponad połowa nowych zachorowań na nowotwory złośliwe dotyczy populacji chorych geriatrycznych1. Według Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) większość przypadków nowotworów złośliwych występuje po 60 r.ż. (70% u mężczyzn i 60% u kobiet), a ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, osiągając szczyt w ósmej dekadzie życia2. Pacjenci geriatryczni z chorobą nowotworową stanowią bardzo zróżnicowaną grupę pod względem stanu biologicznego organizmu, schorzeń współistniejących i obciążeń. Właściwa kwalifikacja do CTH jest tu niezwykle ważna, ponieważ terapia wiąże się z ryzykiem toksyczności. U tych chorych ze względu na zmniejszone rezerwy narządowe, tzw. kruchość starczą, wielochorobowość, polipragmazję i inne problemy geriatryczne istnieje ryzyko, że działania niepożądane po zastosowanej terapii mogą się przyczynić do szybszego pogorszenia ich stanu ogólnego niż sama choroba nowotworowa3.
Ocenia się, że 50% pacjentów geriatrycznych leczonych CTH z powodu nowotworów litych doświadczy ciężkich toksyczności w stopniu ≥III związanych z zastosowaniem chemioterapii4-9.
Kwalifikacja chorego geriatrycznego do terapii przeciwnowotworowej jest jednym z najistotniejszych elementów prowadzonego leczenia. Polega ona zarówno na dokładnej ocenie pacjenta, jak i na określeniu precyzyjnych celów postępowania terapeutycznego. Analizując jego stan, należy wziąć pod uwagę także te parametry, które nie podlegają detekcji w standardowym badaniu. Nie zaleca się uzasadniania kwalifikacji do leczenia w tej grupie chorych wyłącznie na podstawie wieku metrykalnego i stanu sprawności3.
Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną narzędziem pozwalającym na wielopłaszczyznową ocenę pacjenta w podeszłym wieku jest całościowa ocena geriatryczna (COG). Uwzględnia się w niej analizę (za pomocą wielu kwestionariuszy) sfer związanych z codziennym funkcjonowaniem, sprawnością fizyczną, czynnościami poznawczymi, depresją, stanem odżywienia oraz chorobami współistniejącymi, wsparciem socjalnym. Kwestionariuszem, który umożliwia przesiewową ocenę geriatryczną wszystkich chorych onkologicznych w zakresie subiektywnych zdolności funkcjonalnych i ruchowych, jest skala Vulnerable Elders Survey 13 (VES-13) – wynik ≥3 pkt nakazuje przeprowadzenie COG3,4.
Dostępne są również narzędzia predykcyjne, które pozwalają oszacować ryzyko wystąpienia toksyczności w wyniku prowadzonego leczenia onkologicznego. Jednym z takich instrumentów są skale toksyczności Cancer and Aging Research Group’s Toxicity Score...