Istnieją różne metody walki z nałogiem palenia papierosów, np. substytuty nikotynowe (NRT – nicotine replacement therapy) typu gumy do żucia, plastry, inhalatory, leki działające na receptory mózgowe (np. wareniklina, bupropion), terapie psychologiczne, w tym poznawczo-behawioralna (CBT – cognitive-behavioral therapy). Wsparciem są też nowoczesne technologie, takie jak aplikacje mobilne.

Leczenie uzależnienia od nikotyny powinno być wielokierunkowe i łączyć aspekty medyczne oraz społeczne. Regulacje prawne, takie jak zakazy reklamy i sprzedaży w miejscach publicznych wyrobów tytoniowych, również w znaczący sposób wpływają na zmniejszenie pociągu do tego nałogu.

Nikotynizm wczoraj i dziś

Nikotynizm to nałóg, który towarzyszy ludzkości od wieków. Pierwotnie tytoń był wykorzystywany głównie w celach medycznych lub obrzędowych, w czasach nowożytnych jednak stał się produktem konsumpcyjnym, zyskując dużą popularność, co doprowadziło do uzależnienia milionów osób na całym świecie.

Historia palenia tytoniu ma swoje korzenie w Amerykach, gdzie rdzenni mieszkańcy tych kontynentów stosowali go w celach rytualnych i medycznych. Plemiona Majów, Azteków oraz innych ludów Ameryki Środkowej i Południowej wypalali go w fajkach, co miało wspierać medytację, umożliwiać kontakt z bóstwami oraz działać terapeutycznie, łagodząc ból i problemy oddechowe. Odkrycie w 1492 r. przez Krzysztofa Kolumba Nowego Świata i tym samym nowych dla Europejczyków naturalnych produktów tych ziem sprawiło, że tytoń trafił również na Stary Kontynent. Tytoń traktowano tam początkowo jako roślinę o potencjalnych właściwościach leczniczych, wykorzystywano go głównie do redukcji bólu i dolegliwości układu oddechowego¹. W XVI w. zyskał popularność wśród europejskiej arystokracji, a palenie stało się modnym zwyczajem. Kluczową rolę w jego rozpowszechnianiu odegrał Jean Nicot – francuski dyplomata, który w 1560 r. wprowadził roślinę na dwór królewski. Jego nazwisko zostało później użyte jako eponim dla nikotyny².

Pierwsze zakłady produkujące wyroby do palenia powstały w XVII w. Dostępność tytoniu znacząco wzrosła w okresie rewolucji przemysłowej XIX w., gdy w 1881 r. James Bonsack opracował maszynę do produkcji papierosów. Masowa skala umożliwiła ich rozpowszechnienie wśród szerokich grup społecznych, w tym robotników, żołnierzy, a także kobiet.

W XX w. palenie papierosów stało się symbolem nowoczesności, wolności i prestiżu. Szczególnie intensywne kampanie reklamowe skierowane do kobiet przyczyniły się do wzrostu konsumpcji tytoniu w tej populacji. Niemniej już w 1938 r. pojawił się pier...