Regularność i wyrobienie sobie nawyku ruchu są kluczem do sukcesu. Metoda małych kroków, a także zmiana sposobu myślenia o aktywności fizycznej, to początek procesu zmian, który w perspektywie będzie miał ogromny wpływ na całkowity dobrostan po terapii onkologicznej. Zwrot w funkcjonowaniu może się rozpocząć od codziennych, świadomych wyborów – schodów zamiast windy, spaceru bądź roweru zamiast komunikacji miejskiej, kilku minut prostych ćwiczeń zamiast leżenia na kanapie przed telewizorem lub krótkich przerw w pracy na rozciąganie i oddychanie. Aktywności fizycznej nie da się zastąpić żadnym medykamentem. W wielu badaniach wykazano, że stosowanie systematycznego wysiłku fizycznego po terapii onkologicznej zmniejsza ryzyko powrotu choroby. Ruch ma zbawienne działanie na organizm, stymuluje pracę i funkcjonowanie układów: odpornościowego, oddechowego, krążeniowego i hormonalnego, co ma olbrzymie przełożenie na redukcję komórek rakowych. Ćwicząc, pacjent wzmacnia kości, stawy, mięśnie, pozbywa się stresu i napięcia. Zalecane są ćwiczenia, które angażują duże grupy mięśniowe z dynamiczną pracą mięśni. Ważne, by dyscyplina, którą wybiera, sprawiała mu przyjemność.
Aktualnie nie ma wątpliwości, że aktywność fizyczna to bezpieczna i skuteczna metoda przywracająca sprawność oraz kondycję psychofizyczną pacjentów po udanym leczeniu onkologicznym. Potwierdzają to badania epidemiologiczne, kliniczne, a także przykłady sportowców, którzy wrócili do uprawiania sportu po leczeniu onkologicznym (np. jedna z najbardziej utytułowanych polskich kajakarek Aneta Konieczna i kanadyjski hokeista Mario Lemieux).
Wziąwszy pod uwagę rosnącą zapadalność na nowotwory i ich niepodważalny związek z przykrymi objawami oraz powikłaniami, konieczne jest wprowadzenie działań prewencyjnych polegających przede wszystkim na zwiększaniu świadomości społeczeństwa na temat nowotworów, a także konsekwencji zdrowotnych – jak pokazują badania, wiedza na ten temat jest niestety wciąż zbyt mała28,29. Warto byłoby wprowadzić edukację oraz zachęcać byłych pacjentów onkologicznych do zmiany stylu życia, uwzględniając przy tym uszczerbki na zdrowiu, które odnieśli w wyniku choroby. Jak już podkreślono, regularna aktywność fizyczna przynosi wiele korzyści zdrowotnych także w trakcie choroby nowotworowej i w remisji, w tym poprawę QoL i sprawności fizycznej. Ruch przyczynia się również do zmniejszenia ryzyka zarówno nawrotu choroby, jak i zgonu.
Ponieważ większość osób po przebyciu choroby nowotworowej nie uprawia regularnych ćwiczeń gimnastycznych, istnieje potrzeba zrozumienia, w jaki sposób najlepiej promować i motywować do aktywności ruchowej tę grupę. Potrzebna jest edukacja na temat potrzeby obserwacji swojego organizmu, zachowania tzw. czujności onkologicznej, wyrażającej się znajomością potencjalnych nawrotów, konsultacji z lekarzem prowadzącym, korzystania z badań lekarskich, samodyscypliny w aktywności ruchowej, a przede wszystkim czerpania korzyści z udziału w programach profilaktyczno-rehabilitacyjnych30. Wiedza o metodach i formach aktywności fizycznej jest kwestią kluczową w powrocie do funkcjonowania sprzed diagnozy nowotworu.
Wiele osób, które doświadczyły choroby nowotworowej, stwierdza, że dzięki niej zyskały nowe spojrzenie na życie i w większym stopniu doceniają jego wartość. Okazuje się, że traumatyczność doświadczanych zdarzeń może stanowić potencjał do osobistego wzrostu, samorozwoju i transformacji.