Znaczenie prawidłowego żywienia pacjenta z chorobą nowotworową powinno być podkreślane na każdym etapie leczenia onkologicznego. Szczególnie istotnym, a zarazem jednym z najbardziej krytycznych momentów wpływających na stan odżywienia chorego jest okres okołooperacyjny. Właściwe wsparcie żywieniowe oraz monitorowanie parametrów ryzyka niedożywienia w tym czasie ma zasadnicze znaczenie dla przebiegu rekonwalescencji, gojenia ran, funkcjonowania układu immunologicznego, ogólnego rokowania oraz skuteczności terapii przeciwnowotworowej. Opieka żywieniowa nad chorym w okresie okołooperacyjnym obej-muje zarówno monitorowanie zmian stanu odżywienia, jak i zastosowanie żywienia klinicznego wraz z obserwacją jego skuteczności oraz potencjalnych powikłań. Ważna jest optymalizacja podaży energii, białka, a także pozostałych makro- i mikroskładników pokarmowych. Najbardziej preferowaną drogą podaży pokarmu pozostaje droga doustna, o ile jest możliwa i wystarczająca. W przypadku nieskuteczności tej formy dostarczania składników odżywczych należy rozważyć wczesne zastosowanie żywienia dojelitowego, a jeśli to niemożliwe – pozajelitowego.

Zgodnie z wytycznymi European Society for Parenteral, Eneteral Nutrition and Metabolism (ESPEN) niedożywienie może dotyczyć od 40% do nawet 80% pacjentów onkologicznych, w zależności od lokalizacji nowotworu i stadium choroby. Kacheksja nowotworowa, która jest skrajną postacią niedożywienia z silnym komponentem zapalnym, występuje u mniej więcej 60-65% pacjentów z nowotworami przewodu pokarmowego i u 71% chorych z rakiem trzustki w stadium I-III.

Liczne badania i obserwacje kliniczne potwierdzają, że niedożywienie istotnie zwiększa ryzyko powikłań pooperacyjnych, śmiertelność, wydłuża czas hospitalizacji oraz pogarsza skuteczność leczenia przeciwnowotworowego. Z tego względu kompleksowa opieka żywieniowa obejmująca ocenę i monitorowanie stanu odżywienia, konsultacje dietetyczne oraz – w razie potrzeby – interwencje z zastosowaniem żywności medycznej lub żywienia klinicznego, powinna być nieodłącznym elementem leczenia onkologicznego.

Szczególną opieką należy objąć pacjentów w okresie okołooperacyjnym, który często wiąże się nie tylko z nasilonym katabolizmem, lecz także z ograniczoną możliwością pokrycia zapotrzebowania energetycznego drogą doustną. W tym kontekście coraz więk...