Wczesna diagnostyka
Manifestacje laryngologiczne w nowotworach szyi, głowy, ucha
dr n. med. Remigiusz Ziarno
- W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze manifestacje laryngologiczne nowotworów szyi, głowy oraz ucha, opisano stosowane w nich metody diagnostyczne i leczenia, z podkreśleniem roli lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w procesie terapeutycznym
W Polsce nowotwory regionu głowy i szyi rozpoznawane są rocznie nawet u 6 tys. osób. Warto podkreślić, że u blisko 60% pacjentów nowotwór tego obszaru zostaje zdiagnozowany zbyt późno, co się przekłada na 5-letnią przeżywalność bliską 60%. Problem jest o tyle poważny, że nawet 70-80% wszystkich nowotworów głowy i szyi jest wynikiem palenia wyrobów tytoniowych oraz spożywania alkoholu, choć w ostatnim czasie obserwowany jest wzrost zachorowalności na te nowotwory wynikający także z innych czynników, np. infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus).
Nowotwory regionu szyi
Raki krtani
Typowym przykładem nowotworu regionu szyi, który manifestuje się objawami w narządzie fonacyjnym, jest rak krtani. Jest to najczęstsze zaburzenie onkologiczne okolicy głowy i szyi. Pod względem epidemiologicznym raka krtani częściej się stwierdza u mężczyzn niż u kobiet; występuje przeważnie w populacji >40 r.ż. Najważniejszymi czynnikami ryzyka pozostają nikotynizm i nadużywanie alkoholu etylowego (zwłaszcza gdy chory jest jednocześnie obarczony obydwoma nałogami). Innymi sprzyjającymi temu rakowi elementami są m.in. kontakt z substancjami chemicznymi (nikiel, azbest), nieleczone przewlekłe zapalenie krtani, niedobory witamin (B12, C), niedobory żelaza oraz brodawczaki. Histologicznie najczęściej obserwowany jest rak płaskonabłonkowy (SCC – squamous cell carcinoma), który stanowi 95% wszystkich nowotworów krtani. Dwiema najczęstszymi lokalizacjami są odpowiednio głośnia i piętro nadgłośniowe, najrzadszym zaś piętro podgłośniowe. Objawy nieznacznie różnią się w zależności od lokalizacji. Za cechę wspólną można uznać przede wszystkim obecność chrypki. W przypadku patologii zlokalizowanych w głośni jest to wczesny objaw, podczas gdy w kontekście nowotworów piętra nad- i podgłośniowego chrypka często nie jest pierwszym symptomem. Do wczesnych objawów raków nadgłośniowych zaliczają się bolesność przy wykonywaniu aktu przełykania i powiększenie węzła chłonnego na szyi (często pierwszy objaw). Niestety, same symptomy pozostają często niecharakterystyczne. Najbardziej niepokojący przebieg miewają raki podgłośniowe ze względu na to, że przez długi czas mogą rozwijać się bezobjawowo. Symptomy, takie jak świst i uczucie duszności, pojawiają się, gdy dochodzi do zwężenia dróg oddechowych. Pod kątem manifestacji ważna jest także świadomość tempa rozwoju i ewentualnych przerzutów: