1. Około 3 lat temu do POZ zgłosiła się 14-letnia dziewczynka z powodu bolesnego kręczu szyi, trwającego od kilku miesięcy! Została skierowana do chirurga ortopedy i neurologa. Po następnych kilku miesiącach ponownie zgłosiła się do lekarza pierwszego kontaktu z utrzymującym się kręczem. Konsultacja specjalistów – nie stwierdzono zmian. Poradzono rodzicom, aby na własny koszt wykonali TK lub rezonans. Pacjentka otrzymała też skierowanie do innego ortopedy. Okazało się, że dziewczynka ma masywne zmiany: bardzo zniszczony trzon kręgu szyjnego C2. Została w trybie pilnym skierowana na zabieg operacyjny do Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie wykonano osteotomię. Operacja szczęśliwie się udała, chociaż dziecku groziło porażenie 4-kończynowe. Czy stwierdzenie zmian w trakcie konsultacji jest tak trudne i czy nie należało wcześniej wykonać badań obrazowych?

Wystąpienie kręczu w wieku 14 lat, utrzymującego się kilka miesięcy, zawsze jest objawem bardzo niepokojącym i wymaga pilnej diagnostyki obrazowej. Prawdopodobieństwo objawowego charakteru w tym wieku przy tak długo utrzymujących się objawach jest bardzo duże.

2. Jakie znamy powikłania po rehabilitacji wrodzonego kręczu szyi u niemowląt? Czy nie nastąpi zmniejszenie masy mięśniowej mięśnia do 1/3 grubości? Jakie jest dalsze leczenie?

Zanik komórek mięśniowych prowadzący do wyszczuplenia mięśnia związany jest z uszkodzeniem samego mięśnia i śródmięśniowym włóknieniem. Celem rehabilitacji jest zapobieganie powstaniu: skośnogłowia i asymetrii w obrębie twarzy (skolioza twarzy). Jeżeli prawidłowo prowadzona rehabilitacja nie przynosi oczekiwanego rezultatu, należy sięgnąć po metody inwazyjne: ortezy, szelki, a nawet leczenie chirurgiczne wyrównujące długość mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych i przywracające ruchomość. Grubość mięśni nie jest celem rehabilitacji samym w sobie. Podstawowym celem jest poprawa funkcjonowania.

Piśmiennictwo

Amemiya, M. i wsp. Outcome of treatment for congenital muscular torticollis: a study on ages for treatment, treatment methods, and postoperative therapy. Eur J Orthop Surg Traumatol. 2009;19:303-307.

3. Rzekomy kręcz szyi u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym jako objaw niedosłuchu jednostronnego?

Uszkodzenie nerwu VIII może powodować wystąpienie kręczu szyi. Podobnie uszkodzenie błędnika i dróg łączących układ przedsionkowy z ośrodkowym układem nerwowym może do niego doprowadzić. Patologia uszkadzająca nerw VIII może powodować współwystąpienie z kręczem szyi niedosłuchu lub głuchoty. Obie patologie mogą występować u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Piśmiennictwo

Bronstein A. Spasmodic torticollis following unilateral VIII nerve lesions: neck EMG modulation in response to vestibular stimuli. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1987; 50:580-586

4. Jaki jest mechanizm kręczu po lekach, takich jak metoklopramid, tietylperazyna (Torecan)?

Dyskinezy polekowe mogą wystąpić po stosowaniu leków neuroleptycznych (tietylperazyna) lub inhibitorów receptorów dopaminowych (metoklopramid). W trakcie przyjmowania leku dochodzi do dobowych wahań jego stężenia. Kiedy stężenie leku maleje, dochodzi do nadmiernej aktywacji układu dopaminergicznego (układ nigrostriatalny), kontrolującego napięcie mięśni w zakresie układu pozapiramidowego. Powoduje to pojawienie się powolnych i długotrwałych skurczów mięśni prowadzących do powstania kręczu szyi.