Wprowadzenie

Promieniowanie ultrafioletowe (UV) i światło widzialne są czynnikami zaangażowanymi w patogenezę chorób zwanych fotodermatozami; mogą też zaostrzać przebieg niektórych chorób zapalnych i o podłożu immunologicznym.

Promienie UVC (długość fali 200-290 nm) są całkowicie absorbowane przez warstwę ozonową, stąd nie wpływają bezpośrednio na człowieka. UVC ma silne właściwości rumieniotwórcze oraz mutagenne.

Promienie UVB (długość fali 290-320 nm) docierają do granicy skórno-naskórkowej, natomiast UVA (320-400 nm) penetrują znacznie głębiej, do skóry właściwej. Promienie UV mają działanie immunosupresyjne i istotnie wpływają na zdrowie człowieka. Znane są działania natychmiastowe i odległe promieni UV. Do natychmiastowych zalicza się rumień, oparzenie i wzmożoną pigmentację, do odległych – przyspieszone starzenie się skóry oraz udział w powstawaniu nowotworów skóry, głównie raków podstawno- i kolczystokomórkowych, ale również czerniaka.

Fotonadwrażliwość jest definiowana jako nieprawidłowa reakcja skóry zachodząca pod wpływem ekspozycji na promienie UV lub światło widzialne. Charakteryzuje się powstawaniem zmian rumieniowo-obrzękowych i powodowaniem silnego świądu. Zmiany są ograniczone do miejsc eksponowanych na światło słoneczne. Choroby przebiegające z nadwrażliwością na promienie UV i/lub światło widzialne rzadko występują u dzieci i obejmują różnorodne schorzenia. Większość z nich ma podłoże genetyczne lub wynika z zaburzeń metabolicznych. Wyróżnia się również choroby o podłożu immunologicznym.

Osobną grupę stanowią reakcje fototoksyczne oraz dermatozy ulegające zaostrzeniu pod wpływem ekspozycji na promienie UV, do których należą m.in. atopowe zapalenie skóry (3% przypadków), choroba Dariera, choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno-mięśniowe). Większość tych chorób rozwija się u dzieci poniżej 15 roku życia, najczęściej rozpoznaje się polimorficzną osutkę świetlną.^1-3

Rozpoznanie

W rozpoznaniu fotodermatozy niezwykle ważne jest zebranie wywiadu od chorego. Szczególną uwagę należy zwrócić na jego wiek i okres powstania objawów, porę roku, czas wystąpienia zmian od ekspozycji na promieniowanie UV i czas ich utrzymywania się,...

Fotodermatozy o podłożu immunologicznym

Do fotodermatoz o podłożu immunologicznym zalicza się polimorficzną osutkę świetlną, pokrzywkę świetlną, opryszczki ospówkowate oraz świerzbiączkę letnią. Patogeneza tych chorób nie jest do końca poznana, bierze się pod uwagę udział czynników gene...