Wprowadzenie

Krew jest niezwykle cennym lekiem, jednak ze względu na koszty, dostępność i powikłania należy ją podawać bardzo rozważnie. Przetacza się koncentrat krwinek czerwonych (KKCz), z wyjątkiem transfuzji wymiennej u noworodka, u którego stosuje się krew pełną lub KKCz zawieszony w świeżo mrożonym osoczu. Innymi składnikami krwi są: koncentrat krwinek płytkowych (KKP), świeżo mrożone osocze (FFP – fresh frozen plasma), krioprecypitat, immunoglobuliny, albuminy oraz koncentraty czynników krzepnięcia krwi.¹

Przetaczanie KKCz w pierwszych 4 miesiącach życia dziecka

Niemowlę w pierwszym kwartale życia urodzone o czasie rzadko wymaga przetoczenia KKCz, chociaż charakterystyczna dla tego okresu jest fizjologiczna niedokrwistość związana z niedoborem erytropoetyny. Stężenie hemoglobiny (Hb) najczęściej nie jest niższe niż 10 g/dl. Natomiast u niemowląt przedwcześnie urodzonych oraz pochodzących z ciąż wielopłodowych niedokrwistość zwykle jest bardziej nasilona, mimo podawanych preparatów żelaza (Fe) i witamin krwiotwórczych. Jeżeli stężenie Hb wynosi >9 g/dl, należy kontynuować podawanie preparatu żelaza w dawce leczniczej (5 mg/kg m.c.), upewniając się, że nie jest dodawany do mleka. Przy stężeniu Hb <9 g/dl wskazane jest włączenie erytropoetyny w dawce 150 j./kg m.c. podskórnie 3 razy w tygodniu, obowiązkowo z preparatem Fe w dawce leczniczej.^2,3

Przetoczenie KKCz jest wskazane u niemowląt ze stężeniem Hb <7 g/dl lub nawet nieco większym, ale z objawami niedokrwistości w postaci tachykardii, niechęci do ssania, nadmiernej senności. Konieczne jest oznaczenie liczby retikulocytów w celu wykluczenia rzadkiej niedokrwistości aplastycznej Blackfana-Diamonda lub przejściowej erytroblastopenii. Należy rozważyć możliwość niedokrwistości pokrwotocznej w następstwie krwawienia z przewodu pokarmowego lub do ośrodkowego układu nerwowego. W tym celu należy przede wszystkim zebrać dokładny wywiad, przeprowadzić badanie przedmiotowe i wykonać badania dodatkowe (kał na krew utajoną, USG przezciemiączkowe, ewentualnie w uzasadnionych przypadkach podejrzenia krwawienia do tylnego dołu czaszki – TK mózgu). W tym wieku mogą się pojawiać epizody niedokrwistości hemolitycznej w przebiegu sferocytozy wrodzonej z żółtaczką i hiperbilirubinemią lub rzadko występującej w Polsce talasemii czy niedokrwistości sierpowatokrwinkowej (rasa afrykańska, azjatycka). U dzieci tych często po urodzeniu stwierdzano już przedłużoną, nasiloną żółtaczkę i niedokrwistość, często wymagającą przetoczenia KKCz. Opisywano również przypadki niedokrwistości autoimmunohemolitycznej.⁴