Leczenie toksoplazmozy ocznej u dzieci powinno odbywać się pod lekarską kontrolą wielospecjalistyczną obejmującą zarówno lekarza pediatrę specjalizującego się w chorobach zakaźnych, jak i lekarza okulistę.

Wprowadzenie

Toksoplazmoza jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób odzwierzęcych i prawdopodobnie najczęstszą przyczyną zapalenia siatkówki i naczyniówki.¹ Szacuje się, że w zależności od kraju około 20-90% dorosłych, a w Polsce 60% osób dorosłych, w tym 50% ciężarnych, miało styczność z pierwotniakiem Toxoplasma gondii (T. gondii), czego wynikiem jest podwyższenie miana przeciwciał w badaniach serologicznych. Jednak tylko u niewielu osób dochodzi do rozwinięcia czynnej toksoplazmozy.² W populacji polskiej odsetek osób seropozytywnych waha się od 36,0% (woj. małopolskie) do 62,5% (woj. pomorskie). Brak aktualnych danych dotyczących zachorowań na toksoplazmozę wynika z braku obowiązku zgłaszania choroby do Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zgłoszeniom podlegają tylko zakażenia wrodzone. Ostatnie dane epidemiologiczne z 2012 roku wg raportu European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) wskazują na 27 przypadków zachorowań na toksoplazmozę wrodzoną w Polsce w latach 2007-2011, natomiast według danych klinicznych szacunkowa liczba to 200-400 przypadków rocznie.

Toksoplazmozę wrodzoną rozpoznaje się u 1-4/1000 noworodków żywo urodzonych. Ryzyko transmisji T. gondii przez łożysko utrzymuje się w Polsce na poziomie około 40-45% w ciągu całej ciąży, a w Europie około 29% i wzrasta wraz z wiekiem ciążowym, co oznacza, że w 10 tygodniu ciąży ryzyko transmisji wynosi około 6-8%, a w 38 tygodniu wzrasta o około 80%.³ Stopień powikłań jest odwrotnie proporcjonalny do okresu, w którym nastąpiło zakażenie ciężarnej.

Zakażenie we wczesnych tygodniach ciąży może skutkować poronieniem lub szeregiem poważnych powikłań. Typowymi objawami dla toksoplazmozy wrodzonej są zwapnienia śródczaszkowe, małogłowie lub wodogłowie oraz zapalenie siatkówki i naczyniówki (tzw. triada Sabina) czy też objawy ogólnoustrojowe u płodu, m.in. hipotrofia, wcześniactwo, hepatosplenomegalia wraz z objawami skazy krwotocznej. Zakażenie w późniejszych etapach ciąży nie wykazuje żadnych objawów związanych z chorobą, natomiast należy pamiętać, że część objawów neurologicznych, laryngologicznych czy okulistycznych może pojawić się w kilku pierwszych latach życia dziecka.⁴

U dzieci, które po urodzeniu nie wykazują żadnych objawów klinicznych (90%), po kilku miesiącach lub nawet latach mogą ujawnić się odległe następstwa – w 7-15% przypadków.3 Dane z piśmiennictwa wskazują, że w grupie około 30% dzieci z toksoplazmoz...