Systemowe działania w zakresie prewencji i zwalczania inwazyjnych zakażeń meningokokowych, oprócz szerokiej promocji szczepień, powinny obejmować wystandaryzowane procedury postępowania diagnostycznego i terapeutycznego oraz regularne szkolenia personelu medycznego.

Opis przypadku 1

Rodzice zgłosili się do izby przyjęć szpitala z 7-miesięcznym niemowlęciem w stanie ogólnym średnim, z gorączką do 38°C występującą od 2 dni, zaburzeniami apetytu i płaczliwością. Dziecko było szczepione według kalendarza szczepień, otrzymało 2 dawki szczepionki przeciw pneumokokom, nie było szczepione przeciw meningokokom.

W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono istotnych odchyleń poza przeczulicą skóry, nadpobudliwością, krzykiem o wysokiej amplitudzie. W badaniach biochemicznych: niewielka leukocytoza do 14 000 z przesunięciem w lewo, CRP 40 mg/l, prokalcytonina 2 ng/ml. Podjęto decyzję o przyjęciu dziecka na oddział i włączeniu dożylnie ceftriaksonu po pobraniu posiewu krwi. W pierwszej dobie hospitalizacji pojawiła się wysypka na kończynach, pogorszył się kontakt z dzieckiem, wykonano nakłucie lędźwiowe, w którym stwierdzono ropny płyn mózgowo-rdzeniowy (cytozę 1200, zwiększone stężenie białka, zmniejszone glukozy). Zwiększono dawkę ceftriaksonu do maksymalnej, uzyskując poprawę w ciągu 3 dni. Posiew krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego był ujemny, w badaniu PCR tego płynu stwierdzono N. meningitidis grupy B. Dziecko po 10 dniach leczenia wypisano do domu w stanie dobrym.

Opis przypadku 2

Czternastoletni chłopiec został skierowany do szpitala z podejrzeniem zapalenia płuc. W wywiadzie występowały: gorączka do 39°C od 3 dni, kaszel, brak apetytu. Dziecko nieszczepione przeciw pneumokokom ani meningokokom.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono tachypnoe, tachykardię, osłuchowo liczne zmiany nad prawym płucem. W badaniach biochemicznych: leukocytoza do 24 000 z przesunięciem w lewo, CRP 240 mg/l, prokalcytonina 24 ng/ml, w RTG klatki piersiowej stwierdzono zmiany zapalne w dolnych płatach obu płuc. Podjęto decyzję o przyjęciu chłopca na oddział i włączeniu dożylnie cefuroksymu po pobraniu posiewu krwi. W pierwszej dobie hospitalizacji obserwowano pogorszenie stanu ogólnego, zaburzenia perfuzji, spadek diurezy, pacjent gorączkował do 40°C, wzrosły parametry zapalne (CRP 320 mg/l, prokalcytonina 34 ng/ml). Z posiewu krwi wyhodowano N. meningitidis grupy C. Do leczenia włączono ampicylinę w maksymalnej dawce, uzyskując normalizację wskaźników zapalnych w ciągu 5 dni. Po 14 dniach dziecko wypisano w stanie ogólnym dobrym do domu.