Napad drgawek jest stanem, w którym w osiągnięciu sukcesu terapeutycznego najważniejszą rolę często odgrywa czas, dlatego znajomość koniecznych działań i zachowań na każdym etapie napadu jest tak ważna.

Wprowadzenie

Napad drgawek może być pierwszym objawem padaczki lub innej choroby ogólnoustrojowej. Zasadnicze znaczenie dla dalszego postępowania mają szybkie ustalenie okoliczności wystąpienia napadu, znajomość jego przebiegu (morfologii i czasu trwania) oraz stanu dziecka po jego zakończeniu. W opiece przedszpitalnej najważniejsze jest, aby w trakcie napadu ustabilizować i monitorować podstawowe funkcje życiowe dziecka oraz zabezpieczyć je przed potencjalnym urazem. W większości przypadków napady są krótkie i ustępują samoistnie (ulegają samoograniczeniu). W niniejszym artykule przedstawiono postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne, przedszpitalne i szpitalne, w napadzie drgawek u dziecka.

Diagnostyka i różnicowanie

Napad drgawek u dziecka jest jednym z najbardziej dramatycznych dla otoczenia objawów, prawie tak jak ustanie podstawowych funkcji życiowych. W niektórych przypadkach przebiega on zresztą z zaburzeniem tych funkcji. Od chwili wystąpienia napadu najbardziej drogocennym parametrem jest czas, a dla dalszego postępowania zasadnicze znaczenie mają prawidłowe i szybkie ustalenie okoliczności wystąpienia napadu, znajomość jego przebiegu (morfologii i czasu trwania), a także stanu dziecka po jego zakończeniu. Lekarz w każdej chwili trwania napadu powinien zatem postępować w sposób racjonalny, ponieważ odkrycie danego elementu postępowania w kolejnym etapie napadu może okazać się spóźnione.

Trzeba pamiętać, że napad może być pierwszym objawem padaczki (ze znanej lub nieznanej przyczyny) lub innej choroby ogólnoustrojowej. Aby to ustalić, najlepiej precyzyjnie i szybko rozważyć najważniejsze dane, które zestawiono w tabeli 1.

Zasadnicze znaczenie dla diagnostyki napadu drgawek ma zatem dokładnie zebrany wywiad, zwykle bezpośrednio od świadka napadu lub samego dziecka. Ponadto – jeżeli to możliwe – przydatne może być zapoznanie się z nagraniami domowymi obrazującymi typ napadu ruchowego. W warunkach szpitalnych dane te można rozszerzyć dzięki zastosowaniu specjalistycznych procedur (tab. 2).

Każdy z tych elementów diagnostycznych przyczynia się istotnie do określenia morfologii napadu drgawkowego. Znane typy napadów przedstawiono w tabeli 3.

Szczególnym rodzajem napadów są napady skłonów, które pojawiają się pojedynczo lub w seriach. Występują one bardzo często w stwardnieniu guzowatym, sfingolipidozach i fenyloketonurii, a często w chorobie syropu klonowego, zespole Aicardiego, braku...