Wytyczne

Bezpieczeństwo stosowania leków u dzieci na szpitalnym oddziale ratunkowym

dr n. med. Marcin Rawicz

Warszawa

Adres do korespondencji: dr n. med. Marcin Rawicz; e-mail: marcin.rawicz@gmail.com

W pracy omówiono aktualne rekomendacje dotyczące bezpieczeństwa stosowania leków u dzieci na szpitalnym oddziale ratunkowym przedstawione w artykule „Pediatric medication safety in the emergency department” autorstwa Lee Benjamina, Karen Frush, Kathy Shaw i wsp., który ukazał się w czasopiśmie „Pediatrics” [2018;141(3):e20174066].1

Wprowadzenie

Tematem rekomendacji American Academy of Pediatrics (AAP) prezentowanych w omawianym artykule jest bezpieczeństwo dziecka na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR). W zaleceniach tych skupiono się na sposobach unikania pomyłek lekowych. We wstępie autorzy stwierdzają, że mimo opublikowania w 1999 roku sprawozdania „The err is human”2 błędy medyczne pozostają podstawową przyczyną zachorowalności i śmiertelności w USA. Spośród wszystkich błędów najczęstsze są pomyłki i niedokładność w stosowaniu leków,3 a u dzieci zdarzają się one 3-krotnie częściej niż u dorosłych.4,5 Ponieważ wielu z nich można zapobiec, konieczne jest wprowadzenie doskonalszych metod optymalizacji bezpieczeństwa farmakoterapii.

SOR to miejsce, w którym szczególnie łatwo jest się pomylić ze względu na panujące tam pośpiech i nerwowość. Trafiają tam dzieci przewlekle leczone lekami, o których personel SOR-u nie wie, póki nie otrzyma danych od opiekunów, brakuje standardów dawkowania i przygotowywania leków,6 trudności sprawia dostosowywanie dawek do masy ciała,7,8 zlecenia są wydawane ustnie w szybko zmieniających się sytuacjach,9 w zespole SOR-u nie ma farmaceuty10,11 [w Polsce w rzadko którym szpitalu w ogóle jest – przyp. MR], systemy informatyczne nie są przystosowane dla dzieci,12 często także zmienia się zespół leczący. Autorzy zwracają uwagę, że znaczny odsetek dzieci trafia nie na pediatryczny SOR, ale do szpitali ogólnych, gdzie są rzadkimi pacjentami.13 Błędy popełnia się również na etapie leczenia wstępnego – w amerykańskim stanie Michigan przeprowadzono badanie w 8 zespołach ratownictwa medycznego (ZRM) i wykazano, że około 1/3 leków podano w nieprawidłowych dawkach.14 Podobne błędy stwierdzano na wszystkich poziomach opieki;15,16 w 4 szpitalach rejonowych w Kalifornii odnotowano ich aż 39%, z czego 16% bezpośrednio zagrażało zdrowiu dzieci.17

Drogi poprawy

W celu opracowania rozwiązań służących poprawie tej sytuacji Emergency Medical Services for Children wraz z AAP zorganizowały wielospecjalistyczny zespół składający się z pracowników ZRM, pielęgniarek, farmaceutów, informatyków zajmujących się pro...

Sposoby zmniejszenia liczby pomyłek w zleceniach na SOR-ze

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podsumowanie

Bezpieczeństwo leczonego dziecka jest w naszych rękach. We współczesnej medycynie i farmakoterapii zachodzi wiele zmian – to, co się sprawdzało przez [...]

Rekomendacje

Powyższy artykuł uświadamia, jak daleko jesteśmy za krajami wysoko rozwiniętymi w dziedzinie unikania błędów i zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta. Komputerowe wydawanie zleceń [...]

Komentarz

Powyższy artykuł uświadamia, jak daleko jesteśmy za krajami wysoko rozwiniętymi w dziedzinie unikania błędów i zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta. Komputerowe wydawanie zleceń [...]
Do góry