W pracy omówiono aktualne rekomendacje dotyczące bezpieczeństwa stosowania leków u dzieci na szpitalnym oddziale ratunkowym przedstawione w artykule „Pediatric medication safety in the emergency department” autorstwa Lee Benjamina, Karen Frush, Kathy Shaw i wsp., który ukazał się w czasopiśmie „Pediatrics” [2018;141(3):e20174066].¹

Wprowadzenie

Tematem rekomendacji American Academy of Pediatrics (AAP) prezentowanych w omawianym artykule jest bezpieczeństwo dziecka na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR). W zaleceniach tych skupiono się na sposobach unikania pomyłek lekowych. We wstępie autorzy stwierdzają, że mimo opublikowania w 1999 roku sprawozdania „The err is human”² błędy medyczne pozostają podstawową przyczyną zachorowalności i śmiertelności w USA. Spośród wszystkich błędów najczęstsze są pomyłki i niedokładność w stosowaniu leków,³ a u dzieci zdarzają się one 3-krotnie częściej niż u dorosłych.^4,5 Ponieważ wielu z nich można zapobiec, konieczne jest wprowadzenie doskonalszych metod optymalizacji bezpieczeństwa farmakoterapii.

SOR to miejsce, w którym szczególnie łatwo jest się pomylić ze względu na panujące tam pośpiech i nerwowość. Trafiają tam dzieci przewlekle leczone lekami, o których personel SOR-u nie wie, póki nie otrzyma danych od opiekunów, brakuje standardów dawkowania i przygotowywania leków,⁶ trudności sprawia dostosowywanie dawek do masy ciała,^7,8 zlecenia są wydawane ustnie w szybko zmieniających się sytuacjach,⁹ w zespole SOR-u nie ma farmaceuty^10,11 [w Polsce w rzadko którym szpitalu w ogóle jest – przyp. MR], systemy informatyczne nie są przystosowane dla dzieci,¹² często także zmienia się zespół leczący. Autorzy zwracają uwagę, że znaczny odsetek dzieci trafia nie na pediatryczny SOR, ale do szpitali ogólnych, gdzie są rzadkimi pacjentami.¹³ Błędy popełnia się również na etapie leczenia wstępnego – w amerykańskim stanie Michigan przeprowadzono badanie w 8 zespołach ratownictwa medycznego (ZRM) i wykazano, że około 1/3 leków podano w nieprawidłowych dawkach.¹⁴ Podobne błędy stwierdzano na wszystkich poziomach opieki;^15,16 w 4 szpitalach rejonowych w Kalifornii odnotowano ich aż 39%, z czego 16% bezpośrednio zagrażało zdrowiu dzieci.¹⁷

Drogi poprawy

W celu opracowania rozwiązań służących poprawie tej sytuacji Emergency Medical Services for Children wraz z AAP zorganizowały wielospecjalistyczny zespół składający się z pracowników ZRM, pielęgniarek, farmaceutów, informatyków zajmujących się pro...

Sposoby zmniejszenia liczby pomyłek w zleceniach na SOR-ze