W niniejszym artykule podsumowano aktualną wiedzę na temat spektrum działania naturalnych substancji zawartych w pelargonii afrykańskiej oraz w kwiatach i owocach czarnego bzu w leczeniu przeziębienia, grypy, zapalenia oskrzeli, zatok obocznych nosa oraz gardła i migdałków.

Wprowadzenie

Częste infekcje dróg oddechowych dotyczą zwłaszcza dzieci uczęszczających do przedszkola i żłobka, które ze względu na stałe narażenie na patogeny przechodzą fizjologiczny „trening” układu odpornościowego. Choroby te, mimo że zazwyczaj nie stanowią poważnego zagrożenia zdrowotnego, są dla pacjentów uciążliwym problemem. Wiążą się z szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości, znacznym obniżeniem komfortu życia, absencją dzieci w przedszkolu lub szkole, a dorosłych – w pracy, koniecznością wizyt lekarskich i możliwością powikłań. Stąd potrzeba poszukiwania skutecznych preparatów zmniejszających nasilenie i czas trwania objawów zakażenia.

Niniejszy artykuł powstał na podstawie sprawozdania European Medicines Agency, w którym omówiono zastosowanie wyciągów z pelargonii afrykańskiej oraz kwiatów i owoców czarnego bzu w leczeniu najczęstszych infekcji układu oddechowego.

Pelargonia afrykańska

Właściwości lecznicze pelargonii afrykańskiej są znane od wieków. Były wykorzystywane w medycynie ludowej mieszkańców południowej Afryki w przypadku infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, nieżytów żołądkowo-jelitowych, chorób wątroby oraz zaburzeń miesiączkowania. W Europie pelargonia zawsze była bardzo popularną rośliną ozdobną. Dopiero w XIX wieku wyciągów z niej zaczęto używać w leczeniu chorób (początkowo gruźlicy). Obecnie preparaty zawierające różnego rodzaju ekstrakty z pelargonii są dopuszczone do stosowania u dzieci już od 1 roku życia oraz u dorosłych w infekcjach dróg oddechowych, ze szczególnym uwzględnieniem ostrego zapalenia oskrzeli oraz ostrego zapalenia zatok obocznych nosa. Produkty te są dostępne w kilkunastu krajach europejskich: w Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Niemczech, Holandii, Rumunii, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i we Włoszech oraz na Węgrzech, Łotwie i Litwie.¹

Substancje czynne i ich działanie

Preparaty lecznicze z pelargonią najczęściej zawierają wyciągi z korzenia Pelargonium sidoides i bardzo podobnego do niej gatunku Pelargonium reniforme.

Większość produktów z wyciągiem z korzenia pelargonii afrykańskiej, których działanie testowano podczas badań klinicznych, zawierała etanolowy ekstrakt z korzenia P. sidoides (EPs 7630). Do głównych składników wyciągu zalicza się: zasady purynowe ...