ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Noworodek w ambulatorium
Kiedy należy udrożnić kanaliki nosowo-łzowe u niemowlęcia
lek. Katarzyna Czyżewska1
dr hab. n. med. Monika Modrzejewska, prof. PUM2
- Przyczyny oraz objawy niedrożności górnego i dolnego odcinka dróg łzowych
- Diagnostyka nadmiernego łzawienia (sondowanie dróg łzowych, testy barwnikowe z użyciem fluoresceiny, dakriocystografia)
- Masaż Criglera, antybiotykoterapia i leki przeciwzapalne w zachowawczym leczeniu niedrożności dróg łzowych
- Przegląd chirurgicznych metod leczenia zaburzeń funkcjonowania dróg łzowych u dzieci
Łzawienie oczu u dzieci często spowodowane jest niedrożnością kanalików nosowo-łzowych. Schorzenie to dotyczy jednego oka lub dwojga oczu u około 5% noworodków. U 90% dzieci problem ten ustępuje samoistnie do ukończenia 12 miesiąca życia1. Charakterystyczne objawy zaburzeń funkcjonowania dróg łzowych zależne od miejsca zablokowania odpływu to: nadmierne łzawienie, stałe ropienie oczu, sklejanie spojówek rano po przebudzeniu, stan zapalny spojówek lub błony śluzowej worka łzowego oraz ropień worka łzowego (tab. 1).
Budowa dróg łzowych
Struktury drenujące łzy wykształcają się około 5 tygodnia ciąży. Proces kanalizowania zaczyna się zwykle od 8 tygodnia ciąży i kończy przed narodzinami dziecka. Łzy wytwarzane są przez główne i dodatkowe gruczoły łzowe. Przepływają w kierunku punktów łzowych, kolejno przez kanał łzowy do worka łzowego, a następnie przez kanał nosowo-łzowy do jamy nosowej pod dolną małżowiną (ryc. 1).
Podział niedrożności dróg łzowych
Ze względu na czas powstania dróg łzowych wyróżnia się niedrożność:
- wrodzoną
- nabytą (w następstwie zmian pozapalnych, pourazowych lub jatrogennych).
Z kolei biorąc pod uwagę anatomię dróg łzowych, możemy wyróżnić niedrożność:
- górną (przedworeczkową) – dotyczącą nieprawidłowości przepływu płynu łzowego przez punkty łzowe, kanaliki łzowe i kanalik wspólny
- dolną – dotyczącą zaburzeń przepływu przez woreczek łzowy i przewód nosowo-łzowy.
W niedrożności dróg łzowych typu górnego jako jedyny objaw pojawia się nadmierne łzawienie. Może być ona spowodowana: wrodzoną niedrożnością, brakiem punktów bądź kanalików łzowych lub ich zwężeniem, nieprawidłowym usytuowaniem punktu łzowego (przesunięcie, wywinięcie) czy też niedrożnością punktów łzowych na tle pozapalnym (m.in. przewlekłe zapalenia spojówek), alergicznym, farmakologicznym, popromiennym, pooparzeniowym i nowotworowym.
Niedrożność dróg łzowych typu dolnego może być wrodzona lub nabyta. Dotyczy woreczka łzowego i przewodu nosowo-łzowego. Niekompletna kanalizacja jest najczęstszą przyczyną wrodzonej niedrożności przewodu nosowo-łzowego (NLDO – nasolacrimal duct ob...
