prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu kolejny, bogaty w interesujące artykuły numer „Pediatrii po Dyplomie”. Kilka z nich wymaga szczególnej rekomendacji ze względu na ważkość poruszanych zagadnień.

Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest chorobą o ciężkim przebiegu klinicznym i poważnym rokowaniu. Mimo postępu w diagnostycznych badaniach obrazowych, mikrobiologii, farmakologii oraz kardiochirurgii choroba ta nadal wiąże się z dużą śmiertelnością oraz występowaniem poważnych powikłań sercowych i pozasercowych. Dlatego polecam artykuł „Profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia – wciąż aktualny problem w populacji pediatrycznej”, w którym przedstawiono, jak zapobiegać tej chorobie w świetle wytycznych European Society of Cardiology z 2015 roku oraz w jakich przypadkach wskazana jest profilaktyka antybiotykowa.

Niedobór żelaza jest jedną z najczęstszych przyczyn niedokrwistości u dzieci. Jej cechami charakterystycznymi są mikrocytoza (zmniejszona objętość krwinek) i hipochromia (niedobarwliwość) krwinek czerwonych. Stanem poprzedzającym jawną niedokrwistość jest niedobór żelaza bez niedokrwistości, czyli sideropenia. W tym przypadku wyniki wskaźników gospodarki żelazowej są nieprawidłowe, natomiast w morfologii krwi obwodowej nie stwierdza się jeszcze charakterystycznych zmian. Jak prawidłowo diagnozować i leczyć pacjentów z niedoborem tego pierwiastka, dowiedzą się Państwo z artykułu „Postępowanie w niedokrwistości z niedoboru żelaza”.

Łzawienie oczu u dzieci często spowodowane jest niedrożnością kanalików nosowo-łzowych. Schorzenie to dotyczy jednego oka lub dwojga oczu u około 5% noworodków. U 90% dzieci problem ten ustępuje samoistnie do ukończenia 12 miesiąca życia. Charakterystyczne objawy zaburzeń funkcjonowania dróg łzowych zależne są od zablokowania odpływu. Informację, w jaki sposób i kiedy należy udzielić pomocy dziecku, uzyskają Państwo po przeczytaniu opracowania „Kiedy należy udrożnić kanaliki nosowo-łzowe u niemowlęcia”.

Kaszel jest najczęstszym objawem ze strony układu oddechowego występującym u dzieci. Obserwowany jest w przebiegu wielu jednostek chorobowych związanych z układem oddechowym i pozapłucnych. Jest on wyzwaniem dla pediatrów i lekarzy rodzinnych, którzy na co dzień mają do czynienia z kaszlącym dzieckiem. Dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na objawy alarmowe wymagające pilnej diagnostyki i leczenia, które zostały omówione w artykule „Czerwone flagi w diagnostyce kaszlu u dzieci”.

Otyłość i nadwaga są obecnie jednymi z największych zagrożeń cywilizacyjnych. Według World Obesity Forum dotyczą 20-35% dzieci w Europie. Z doniesień World Health Organization wynika, że w ciągu ostatnich 40 lat liczba dzieci i młodzieży z otyłością lub nadwagą na świecie zwiększyła się aż 10-krotnie: do 41 mln wśród dzieci do 5 roku życia i 340 mln w grupie starszych dzieci i młodzieży, w tym u 124 mln z nich stwierdzono otyłość. W ciągu ostatnich 20 lat w Polsce nastąpił 3-krotny wzrost liczby dzieci z nadwagą. Otyłość jest jednym z głównych sprawców utraty zdrowia, prowadzi do rozwoju wielu chorób i istotnie zwiększa ryzyko zgonu. Dlatego zachęcam Państwa do przeczytania artykułu „Kiedy rozpoznać otyłość prostą, a kiedy szukać rzadkich przyczyn”.

Duże rozpowszechnienie zaburzeń lękowych wśród dzieci i młodzieży, a niekiedy ich chroniczny przebieg mogą istotnie wpływać na aktualne i późniejsze funkcjonowanie pacjentów. Współwystępowanie dodatkowych objawów psychopatologicznych może być również związane ze zwiększonym ryzykiem uzależnień, prób samobójczych oraz samookaleczeń. Z opracowania „Diagnostyka stanów lękowych” dowiedzą się Państwo, jak należy je poprawnie rozpoznawać.

Zachęcam także do zapoznania się z pozostałymi, bardzo interesującymi doniesieniami prezentowanymi w tym numerze „Pediatrii po Dyplomie”.