Żywienie dzieci karmionych piersią – aktualne spojrzenie

prof. dr hab. n. med. Halina Weker1
mgr Marta Barańska2
dr Małgorzata Więch1
dr hab. n. med. Grażyna Rowicka, prof. IMiD1

1Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

2Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Halina Weker

Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka

ul. Kasprzaka 17A, 01-211 Warszawa

e-mail: halina.weker@imid.med.pl

  • Wpływ sposobu odżywiania dziecka w pierwszym roku życia na jego zdrowie w przyszłości
  • Zasady rozszerzania diety dziecka oraz przejście na dietę stołu rodzinnego – schemat wprowadzania pokarmów uzupełniających w odniesieniu do etapu rozwojowego dziecka
  • Odstawienie dziecka od piersi – jak powinien wyglądać ten proces


Żywienie jest jednym z najważniejszych czynników związanych z prawidłowym rozwojem dziecka i jego zdrowiem. Według zobiektywizowanych badań naukowych oraz stanowisk różnych organizacji i towarzystw pediatrycznych, gremiów naukowych, a także World Health Organization (WHO) optymalnym sposobem żywienia niemowląt jest karmienie piersią w pierwszym półroczu życia oraz karmienie piersią i umiejętne rozszerzanie diety w drugim półroczu życia dziecka1,2. Udowodniono, że karmienie piersią poprzez wpływ na programowanie metaboliczne warunkuje prawidłowy rozwój i zdrowie dziecka zarówno w krótkoterminowej, jak i długoterminowej perspektywie, a także zdrowie matki3. Wyniki badań sugerują, że dłuższy czas wyłącznego podawania dziecku pokarmu kobiecego może chronić je przed infekcjami i hospitalizacją4.

Z danych epidemiologicznych wynika, że w Polsce w pierwszych 6 miesiącach życia karmionych wyłącznie piersią jest tylko 5,9% niemowląt, a jakkolwiek karmionych piersią – 54,1%. W drugim półroczu zdecydowana większość dzieci otrzymuje już mleko modyfikowane, aczkolwiek 39,4% kobiet deklaruje również karmienie piersią. W ogólnopolskiej reprezentatywnej grupie badanej dzieci w wieku 13-36 miesięcy (n = 612) według deklaracji matek odsetek dzieci karmionych naturalnie wynosił średnio około 10%. Wśród badanych dzieci w przedziale 13-18 miesięcy jakkolwiek karmionych piersią (pokarmem kobiecym i mlekiem modyfikowanym) było 23,4%, w wieku 25-30 miesięcy – 10,8%, a w wieku 31-36 miesięcy tylko 0,7%5. Na tle innych krajów europejskich, w których odsetek dzieci karmionych wyłącznie naturalnie w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia wynosi np. 9% w Szwecji, 17% w Czechach, 33% w Holandii, w Polsce promowanie tego sposobu żywienia jest konieczne, także ze względu na stosunkowo niski odsetek dzieci wyłącznie karmionych piersią4.

Cel pracy

Celem niniejszej publikacji jest omówienie na podstawie przeglądu aktualnego piśmiennictwa schematu postępowania żywieniowego u starszych niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym w okresie odstawiania od piersi, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zasady rozszerzania diety (żywienie uzupełniające) oraz przejście na dietę stołu rodzinnego.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Karmienie piersią – optymalny sposób żywienia niemowląt

Mleko matki jest genetycznie zaprogramowanym pokarmem, który zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe (z wyjątkiem witaminy D i witaminy K) jej zdrowego dziecka [...]

Zasady rozszerzania diety dzieci w pierwszym roku życia

Około 6 miesiąca życia większość niemowląt samodzielnie siedzi prosto lub podparta, ząbkuje, formuje i przesuwa kęsy żywności językiem w kierunku gardła, [...]

Żywienie dzieci karmionych piersią w wieku poniemowlęcym (w 2 i 3 roku życia)

W pierwszych dwóch latach życia dziecko uczy się samodzielnego jedzenia. Urozmaicona dieta i prawidłowa organizacja posiłków to podstawowe elementy, które pozwalają [...]

Podsumowanie

Aktualny stan wiedzy nie pozwala na jednoznaczne ustalenie w formie zaleceń, rekomendacji czy wytycznych optymalnego schematu odstawiania dziecka od piersi. Decyzja [...]

Do góry