Ciało obce w uchu – postępowanie

lek. Agata Wasilewska

Oddział Kliniczny Otolaryngologii Dziecięcej i Pediatrii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Kierownik kliniki: dr hab. n. med. Lidia Zawadzka-Głos

Adres do korespondencji:

lek. Agata Wasilewska

Oddział Kliniczny Otolaryngologii Dziecięcej i Pediatrii,

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

e-mail: wasilewskagata@gmail.com

  • Co może znaleźć laryngolog? Przegląd ciał obcych stwierdzanych w przewodzie słuchowym zewnętrznym i w uchu środkowym
  • Objawy związane z zaleganiem ciała obcego w uchu
  • Jak bezpiecznie wyjmować ciała obce z ucha – przedstawienie stosowanych technik w zależności od kształtu przedmiotu i miejsca jego zalegania oraz omówienie zaleceń pozabiegowych


Ciało obce w uchu to przypadek, z którym każdy lekarz rodzinny i pediatra miał niejednokrotnie do czynienia. W większości sytuacji różnego rodzaju przedmioty stwierdza się w przewodzie słuchowym zewnętrznym1-3. Częściej problem dotyczy ucha prawego niż lewego, co ma związek z przeważającą liczbą praworęcznych dzieci. Ciała obce w uchu nierzadko wykrywane są przypadkowo podczas rutynowej otoskopii lub przy próbie wykluczenia stanu zapalnego. Dzieci do 6 roku życia stanowią nawet 75% wszystkich pacjentów, u których wykryto ciało obce w uchu1. Młodzież oraz dorosłe osoby z problemami emocjonalnymi, psychicznymi, upośledzeniem umysłowym lub nadpobudliwością stanowią drugą pod względem liczebności grupę pacjentów4. Nie znaczy to jednak, że zdrowych i sprawnych umysłowo dorosłych problem ten nie dotyczy1-3,5.

Obserwuje się, że stanami sprzyjającymi umieszczaniu ciała obcego w uchu są: zaleganie woskowiny, zapalenie przewodu słuchowego i zapalenie ucha środkowego. Udowodniono, że istnieje znamienna statystycznie większa częstość wykrywania ciał obcych w przewodzie słuchowym u dzieci z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego i nieżytem trąbki słuchowej niż u ich zdrowych rówieśników, co wskazuje na konieczność oceny ucha i ewentualnie wykonania badań dodatkowych (np. badania słuchu) po usunięciu ciała obcego1-3,6.

Różnorodność ciał obcych najczęściej lokalizowanych w przewodzie słuchowym zewnętrznym jest ograniczona jedynie pomysłowością pacjentów gabinetu laryngologicznego (ryc. 1). W przypadku dzieci najczęściej są to: koraliki i klocki, popularne obecnie masy plastyczne, papierki, kredki, baterie. Przedmioty te wnikają do ucha przez nieuwagę podczas zabawy, zajęć plastycznych, różnego typu doświadczeń, często przy współudziale osób trzecich. Nierzadko można także wykryć używane podczas eksperymentów kulinarnych ziarna kukurydzy, soczewicy czy ziela angielskiego, a nawet popcorn nie jest zaskoczeniem. W społeczeństwach o wysokim statusie socjoekonomicznym lekarze usuwają częściej fragmenty zabawek i koraliki, w biedniejszych – ziarna i kamyki.

U dorosłych pacjentów najczęściej spotykanym ciałem obcym w uchu jest wata z patyczków kosmetycznych (13-18% przypadków5) i inne przedmioty wprowadzone w trakcie higieny uszu (np. podczas usuwania woskowiny lub treści ropnej przy stanie zapalnym)....

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Warunki anatomiczne

Większość ciał obcych jest lokalizowana w uchu zewnętrznym i przedostaje się do niego bezpośrednio drogą naturalną przez przewód słuchowy zewnętrzny. Małżowina [...]

Dolegliwości

Niewielkie ciała obce zalegające w uchu mogą nie powodować żadnych dolegliwości1. Większość osób (75%) nie odczuwa objawów5. Ponadto zwykle pacjenci, a [...]

Postępowanie z pacjentami z ciałami obcymi w uchu

Każde ciało obce stwierdzone w uchu wymaga usunięcia. Jeżeli u pacjenta występują objawy, zaleca się, aby odbyło się to w trybie [...]

Podsumowanie

Obecność ciała obcego w uchu nie zawsze jest błahą sytuacją, często bywa wyzwaniem nawet dla laryngologa. Postępowaniem z wyboru jest usunięcie [...]

Do góry