Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) jest najcięższą postacią zakażenia Neisseria meningitidis. Największa zapadalność dotyczy dzieci w pierwszych latach życia, ze szczególnym nasileniem w wieku niemowlęcym¹. Obraz kliniczny przybiera postać sepsy, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub obu tych stanów jednocześnie. Zakażenie przebiega w sposób piorunujący, a pełne objawy choroby mogą się rozwinąć w ciągu kilku godzin, co znacząco utrudnia rozpoznanie i wczesne włączenie leczenia. Nawet przy właściwej diagnozie i skutecznej terapii śmiertelność z powodu zakażenia meningokokami wynosi 8-15%¹.

W pierwszych godzinach IChM objawy są nie do odróżnienia od ostrych infekcji wirusowych, co powoduje, że mimo przeprowadzenia wczesnej konsultacji lekarskiej jedynie część pacjentów otrzymuje natychmiastową pomoc medyczną².

Opis przypadku

Chłopiec w wieku 3 lat i 1 miesiąca został skierowany do szpitala przez pediatrę z rozpoznaniem opisowym: „wysypka, gorączka, krwiste zmiany na klatce piersiowej, wybroczyny na prawej stopie”.

Od kilku tygodni przed wizytą dziecko miało katar, pokasływało, ale poza tym nie obserwowano innych objawów. W dniu przyjęcia nad ranem (godz. 4:00) temperatura ciała pacjenta wynosiła powyżej 39°C, podczas epizodu gorączki obserwowano zmienione zachowanie dziecka, problemy z artykulacją (niezrozumiałą mowę). Podano mu paracetamol. Tego dnia od rana chłopiec był mniej aktywny, nie chciał jeść ani pić, nadal gorączkował. Lekarz pediatra, która konsultowała dziecko, stwierdziła infekcję górnych dróg oddechowych oraz wybroczyny na klatce piersiowej i prawej stopie. Na miejscu wykonano szybki test stężenia białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein; półilościowy) z kropli krwi pobranej z palca; uzyskany wynik: 40-80 mg/l. Zalecono leki przeciwgorączkowe, fludrokortyzon + gramicydynę + neomycynę do nosa (Dicortineff), kąpiel w nadmanganianie potasu i pokrycie zmian skórnych preparatem Tanno Hermal lotio (biała papka z talkiem i tlenkiem cynku). Jednocześnie polecono obserwować dziecko i wydano skierowanie do szpitala.