Objawy alarmowe w czynnościowych zaburzeniach przewodu pokarmowego u dzieci

prof. dr hab. n. med. Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Klinika Pediatrii, Katedra Pediatrii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Klinika Pediatrii, Katedra Pediatrii,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Medyków 16, 40-752 Katowice

e-mail: klinikapediatrii@sum.edu.pl

  • Diagnostyka najczęstszych czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci na podstawie IV kryteriów rzymskich
  • Możliwe organiczne przyczyny dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego u dzieci
  • Wybrane objawy alarmowe w gastroenterologii dziecięcej – czerwone flagi u dzieci z podejrzeniem refluksu żołądkowo-przełykowego, przewlekłymi bólami brzucha, zaparciem

Objawy alarmowe sygnalizują szczególne zagrożenie dla zdrowia i życia dzieci, są oznaką poważnej choroby i zawsze wymagają szerokiej diagnostyki; nigdy nie należy ich lekceważyć. Wiele objawów ze strony układu pokarmowego występuje w przebiegu chorób ze strony innych układów (np. ośrodkowego układu nerwowego), jest manifestacją chorób uogólnionych (np. chorób metabolicznych lub sepsy) czy wymaga interwencji chirurgicznej. W zależności od dominującego objawu, częstości jego występowania i wieku dziecka uwzględnienie objawów alarmowych pozwala wykryć inne schorzenia wymagające dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Znajomość objawów alarmowych pomaga lekarzom w podjęciu decyzji o wykonaniu badań inwazyjnych przewodu pokarmowego: endoskopowych czy radiologicznych.

Do objawów alarmowych w gastroenterologii dziecięcej zaliczamy:

  • wymioty – nawracające, nasilone, treścią żółciową, fusowatą lub krwistą
  • zaburzenia połykania (dysfagię), ból przy połykaniu (odynofagię)
  • brak łaknienia, płacz i niepokój podczas karmienia
  • ból brzucha w prawym dolnym i/lub w prawym górnym kwadrancie brzucha
  • biegunki – przewlekłe, nawracające, z domieszką krwi
  • powiększenie wątroby i/lub śledziony, żółtaczkę
  • dolegliwości występujące w nocy
  • upośledzenie rozwoju fizycznego, brak przyrostu lub zmniejszenie masy ciała
  • objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, drgawki, uwypuklone ciemiączko, małogłowie lub wielkogłowie
  • objawy ze strony układu oddechowego – kaszel, chrypkę, bezdechy.

Brak obecności objawów alarmowych pozwala na bezpieczne ustalenie rozpoznania zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego.

Objawy alarmowe różnią się w zależności od wieku dziecka i sugerowanego rozpoznania. W niniejszym artykule opisano występowanie objawów alarmowych u dzieci z wymiotami, przewlekłymi bólami brzucha, zaparciem i żółtaczką.

Wymioty i ulewania

Częstość występowania regurgitacji zależna jest od wieku. Ulewanie obserwuje się u 67-87% niemowląt w 2-4 miesiącu życia, później intensywność objawów się zmniejsza i w 12 miesiącu życia dotyczy jedynie 4-8% niemowląt. Najczęściej są objawem refluksu żołądkowo-przełykowego.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wymioty i ulewania

Częstość występowania regurgitacji zależna jest od wieku. Ulewanie obserwuje się u 67-87% niemowląt w 2-4 miesiącu życia, później intensywność objawów się [...]

Biegunka przewlekła

Przewlekłe biegunki utrzymujące się powyżej 14 dni mogą być objawem zapalenia żołądkowo-jelitowego indukowanego przez białka pokarmowe (bardziej prawdopodobne u niemowląt z [...]

Kolka niemowlęca

Kolkę rozpoznajemy u niemowląt poniżej 5 miesiąca życia, u których występują bez uchwytnej przyczyny trudne do ukojenia, nawracające i przedłużone napady [...]

Zaparcie stolca

Częstość występowania zaparcia czynnościowego u dzieci wynosi 10-12%. W IV kryteriach rzymskich zdefiniowano zaparcie czynnościowe u dzieci poniżej 4 lat jako [...]

Zaburzenia związane z czynnościowym bólem brzucha

W IV kryteriach rzymskich wyodrębniono u dzieci i młodzieży w wieku 4-18 lat następujące zaburzenia związane z czynnościowym bólem brzucha:

Żółtaczka

Żółtaczką nazywamy zażółcenie twardówek, błon śluzowych i skóry w wyniku odkładania się w nich bilirubiny. Stężenie bilirubiny, przy którym dochodzi do [...]

Podsumowanie

Objawy alarmowe występujące u dzieci ze schorzeniami przewodu pokarmowego wskazują na potencjalną organiczną przyczynę dolegliwości. Większa liczba objawów alarmowych zwiększa prawdopodobieństwo [...]

Do góry