W okresie dzieciństwa urazy głowy występują bardzo często. Mimo że większość z nich ma charakter łagodny (80-90%) i nie wiąże się z uszkodzeniem mózgu lub długotrwałymi następstwami, to pozostają najczęstszą przyczyną hospitalizacji dzieci¹.

Zazwyczaj urazy głowy bez utraty przytomności nie mają długofalowych następstw. Paradoksalnie urazy głowy powikłane nie muszą przebiegać z utratą przytomności, co może utrudniać właściwą decyzję odnośnie do braku wskazań do hospitalizacji. Konieczne są odpowiednia obserwacja i kwalifikacja pacjenta do dalszego leczenia w warunkach domowych. Wymagana jest jednoczesna ocena kręgosłupa szyjnego. Ponadto należy rozważyć możliwość urazu nieprzypadkowego i nadużyć wobec dziecka.

Wyzwaniem klinicznym podczas oceny drobnych urazów głowy u pacjentów pediatrycznych jest identyfikacja niemowląt i dzieci z urazami głowy przy jednoczesnym ograniczeniu niepotrzebnego neuroobrazowania i narażenia pacjentów na promieniowanie. Dzieci poniżej 6 miesiąca życia, podobnie jak niemówiące, wymagają dłuższej obserwacji.

W przypadku niemowląt z otwartym ciemieniem przednim często wykonywana jest ultrasonografia (USG) mózgowia przez ciemię przednie. Należy jednak podkreślić, że ani klasyczne zdjęcie rentgenowskie czaszki, ani badanie USG przez ciemię nie są równoważne tomografii komputerowej (TK) głowy.

Większość niemowląt i dzieci z niewielkimi urazami głowy można bezpiecznie wypisać do domu po starannej ocenie, bez neuroobrazowania. Jeśli wykonywane jest badanie neuroobrazowe, pacjenci również mogą być zwolnieni do domu. Diagnostykę neuroobrazową przeprowadza się zwykle za pomocą TK. Jest to metoda bardzo czuła w wykrywaniu uszkodzenia mózgu wymagającego pilnej interwencji.

Ocena ciężkości urazów głowy

Ciężkość urazów głowy ustala się według skali oceny śpiączki Glasgow (GCS – Glasgow Coma Scale), którą zaprezentowano w tabeli 1². Teasdale i Jennett po raz pierwszy przedstawili skalę Glasgow w 1974 roku jako pomocne narzędzie w ocenie stopnia zaburzeń przytomności². Pozwala ona łatwo zakwalifikować pacjentów w stanie śpiączki, zwłaszcza w warunkach medycyny ratunkowej. Skala Glasgow jest szeroko stosowana, służy do oceny poszczególnych pacjentów, porównywania skuteczności leczenia oraz jako wskaźnik prognostyczny. Szczególnie przydatna jest w ocenie ryzyka u pacjentów po urazach głowy różnego stopnia.