Wytyczne

Wytyczne NICE dotyczące diagnostyki i leczenia zapalenia oskrzelików u dzieci

dr n. med. August Wrotek

Klinika Pediatrii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Kliniczny Oddział Pediatryczny, Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. August Wrotek

Klinika Pediatrii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego

ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa

  • Postępowanie z dziećmi chorymi na zapalenie oskrzelików w świetle aktualnych wytycznych NICE i rekomendacji innych towarzystw
  • Omówienie realiów rozpoznawania i leczenia zapalenia oskrzelików
  • Praktyczne znaczenie pulsoksymetrii w ocenie pacjenta


W sierpniu 2021 roku brytyjski National Institute for Health and Care Excellence (NICE; agencja rządowa powołana w celu optymalizacji opieki i leczenia) wydał uaktualnienie rekomendacji dotyczących diagnostyki i leczenia zapalenia oskrzelików. Na przykładzie dokonanych zmian w najnowszych wytycznych można powtórzyć dotychczas znane zalecenia wraz z ich modyfikacjami oraz prześledzić aktualne trendy w postępowaniu. Brytyjskie rekomendacje zawierają omówienie 6 poniższych zagadnień:

  • ocena i diagnoza zapalenia oskrzelików
  • kiedy skierować dziecko do szpitala
  • kiedy hospitalizować dziecko
  • postępowanie w zapaleniu oskrzelików
  • kiedy wypisać dziecko ze szpitala
  • kluczowe informacje dotyczące opieki nad dzieckiem w domu.

Z tej perspektywy prześledzimy w niniejszym artykule inne rekomendacje oraz najnowsze piśmiennictwo1.

Ocena i diagnoza

W samej definicji zapalenia oskrzelików – zdawałoby się najprostszej, a jednocześnie budzącej sporo kontrowersji kwestii – nie dokonano zmian. Dla przypomnienia: zapalenie oskrzelików według brytyjskich wytycznych jest rozpoznawane u dzieci w pierwszych 2 latach życia, przy czym autorzy podkreślają, że infekcja ta zdarza się najczęściej w pierwszym roku życia, ze szczytem zapadalności między 3 a 6 miesiącem życia.

Rozpoznanie zapalenia oskrzelików opiera się na obrazie klinicznym, w którym stwierdzamy krótki (1-3-dniowy) okres objawów nieżytu dróg oddechowych, po którym pojawia się uciążliwy kaszel z tachypnoe lub zaciąganiem klatki piersiowej (tj. widocznym użyciem dodatkowych mięśni oddechowych) – oba te symptomy mogą występować razem, jednak do rozpoznania zapalenia oskrzelików konieczne jest stwierdzenie (oprócz kaszlu) co najmniej jednego z nich oraz świstów lub trzeszczeń w badaniu przedmiotowym płuc (bądź obydwu naraz). Z innych objawów należy wziąć pod uwagę dosyć częste występowanie gorączki (choć jest ona stwierdzana u mniej więcej 1/3 pacjentów, przeważnie nie przekracza 39°C) oraz kłopotów z przyjmowaniem pokarmów (zwykle 3-5 dni od początku choroby). U młodych niemowląt (w tym kontekście szczególną grupę ryzyka stanowią dzieci w pierwszych 6 tygodniach życia) bezdechy mogą być jedynym klinicznym objawem zapalenia oskrzelików. W diagnostyce różnicowej trzeba uwzględnić: zapalenie płuc, świsty indukowane infekcją wirusową oraz astmę oskrzelową.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ocena i diagnoza

W samej definicji zapalenia oskrzelików – zdawałoby się najprostszej, a jednocześnie budzącej sporo kontrowersji kwestii – nie dokonano zmian. Dla przypomnienia: [...]

Kiedy skierować do szpitala

Należy niezwłocznie skierować dziecko do szpitala (zwykle transportem medycznym), jeśli zaobserwuje się którykolwiek z poniższych objawów:

Kiedy hospitalizować

Pomiaru saturacji (za pomocą pulsoksymetrii) należy dokonać u każdego pacjenta z klinicznymi cechami zapalenia oskrzelików zgłaszającego się do opieki specjalistycznej (rozumianej [...]

Postępowanie w zapaleniu oskrzelików

Nie należy podejmować działań fizjoterapeutycznych u dzieci z zapaleniem oskrzelików bez chorób towarzyszących, które takich działań wymagają (np. rdzeniowy zanik mięśni, [...]

Kiedy wypisać ze szpitala

Przed wypisem ze szpitala trzeba upewnić się, że:

Kluczowe informacje dotyczące opieki nad dzieckiem w domu

Najważniejsze informacje dotyczące opieki nad dzieckiem w domu powinny dotyczyć:

Komentarz i podsumowanie

Aktualizacja rekomendacji NICE pokazuje, jak istotne jest śledzenie na bieżąco wyników badań. W najnowszej wersji wytycznych ich autorzy stopniowo odchodzą od [...]
Do góry