Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD – autism spectrum disorder) należą do zaburzeń neurorozwojowych, które charakteryzują się początkiem w okresie wczesnego rozwoju, jakościowymi odchyleniami w zakresie: interakcji społecznych, komunikacji, zachowania i zainteresowań. Pomimo istotnego wzrostu liczby artykułów naukowych na temat ASD oraz szybkiego i znaczącego postępu, jaki się dokonał, skuteczna diagnoza tych zaburzeń i związanych z nimi problemów nadal stanowi wyzwanie, podobnie jak – co najważniejsze – skuteczna interwencja¹. Objawy ASD mogą być zauważone i zdiagnozowane już w okresie wczesnodziecięcym. Mogą jednak ujawnić się w pełni dopiero w późniejszym wieku, gdy wymagania społeczne przekroczą ograniczone możliwości funkcjonowania osoby z ASD. Zaburzenia ze spektrum autyzmu niejednokrotnie współwystępują z innymi jednostkami chorobowymi, zarówno somatycznymi, jak i psychiatrycznymi, np. z: fenyloketonurią, alergiami pokarmowymi, padaczką, niepełnosprawnością intelektualną, zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – attention deficit hyperactivity disorder), zaburzeniami lękowymi, zaburzeniami nastroju i innymi. Według ostatnich danych 70-80% osób ze spektrum autyzmu może mieć jedno zaburzenie współistniejące, a 40-50% pacjentów z ASD spełnia kryteria 2 lub więcej zaburzeń².

Rys historyczny

Na podstawie dostępnego piśmiennictwa można wnioskować, że pierwsze opisy pacjenta z ASD dotyczą chłopca z Aveyron znalezionego w południowo-środkowej Francji pod koniec XVIII wieku, który według opiekującego się nim lekarza wykazywał klasyczne ob...

Epidemiologia

Częstość występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu w ostatnich dziesięcioleciach stale wzrastała z mniej niż 0,4% w 1970 roku do 1-2% w obecnych czasach⁶. W 2014 roku u 1 na 59 dzieci w wieku 8 lat rozpoznawano ASD. Od 2000 roku odnotowano istotne rozpowszechnienie ASD – w 2000 roku zaburzenia tego typu stwierdzono w 1 przypadku na 150 dzieci. Warto zwrócić uwagę, że przez dziesiątki lat po publikacji pierwszej pracy Kannera na temat autyzmu częstość jego występowania wynosiła 2-4 przypadki na 10 000 dzieci⁶. Przyczyny wzrostów wskaźników rozpowszechnienia ASD są związane m.in. ze zmianami kryteriów diagnostycznych, różnych metod stosowanych w badaniach, a także ze zwiększeniem świadomości i wiedzy wśród społeczeństwa. Wzrost liczby osób z diagnozą ASD w naszym kraju może mieć także związek z obecnym systemem orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego.