Mikrobiota jelitowa i jej rola w zachowaniu zdrowia

Mikrobiota jelitowa, która odgrywa rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego oraz układu pokarmowego, znacząco wpływa na ogólny stan zdrowia człowieka, podobnie jak i na ryzyko wystąpienia stanów patologicznych związanych z chorobą. Ludzka mikrobiota stanowi złożoną społeczność ponad 10¹⁴ mikroorganizmów, z czego większość stanowią szczepy bakteryjne; w zależności od lokalizacji w jej skład mogą także wchodzić: wirusy, bakteriofagi, archeony i pierwotniaki oraz grzyby. Nic więc dziwnego, że ze względu na kompleksowość oraz dynamikę mikrobioty jest ona często określana przez naukowców jako supernarząd, który uczestniczy w nieustannej komunikacji pomiędzy otoczeniem a wnętrzem organizmu człowieka¹.

Mikrobiota jelitowa to społeczność ponad trylionów mikroorganizmów (bakterie, pierwotniaki i grzyby), które zasiedlają obszary należące do przewodu pokarmowego, w tym jelito. Badania przeprowadzone w ramach projektu naukowego Human Microbiome Project pozwoliły na zidentyfikowanie łącznej liczby 2172 gatunków mikroorganizmów zasiedlających organizm człowieka. Zostały one sklasyfikowane w 12 różnych typach, z których 93,5% należało do: Proteobacteria, Firmicutes, Actinobacteria i Bacteroidetes. Co ciekawe, 3 z 12 zidentyfikowanych typów zawierały tylko jeden gatunek bakterii pochodzący od ludzi, tj. Akkermansia muciniphila, który jednocześnie był jedynym znanym do tej pory przedstawicielem typu Verrucomicrobia². Z kolei dzięki wynikom uzyskanym poprzez zastosowanie metod sekwencjonowania nowej generacji (NGS – next generation sequencing) wiadomo, że jelito dorosłego człowieka jest zamieszkiwane przez 500-1000 gatunków bakterii, z których dominującymi rodzajami są: Bacteroides, Bifidobacterium, Eubacterium, Clostridioides, Peptococcus, Peptostreptococcus, Lactobacillus i Ruminococcus³.

Choć powszechnie uważa się, że mikrobiota jelitowa człowieka kształtuje się głównie na wczesnych etapach życia, to – jak się okazuje – jej skład może różnić się u poszczególnych osób, co jest związane z: cechami indywidualnymi (wiek, płeć, genetyka, rasa), ze środowiskiem (obszary wiejskie, miasto/metropolia), prowadzonym stylem życia (dieta, używki, suplementy dietetyczne: probiotyki, prebiotyki, preparaty multiwitaminowe), a także z przebytymi infekcjami lub innymi chorobami o podłożu zapalnym i ze stosowaną farmakoterapią (antybiotykoterapia, leki przeciwzapalne)⁴.