Krwawienia z nosa (epistaxis) doznaje według szacunków w ciągu całego życia 60% ludzi na całym świecie, a około 6% z nich szuka pomocy lekarskiej¹. Epistaksja najczęściej występuje u dzieci w wieku 2-10 lat oraz wśród dorosłych między 50 a 80 rokiem życia^2,3. Szczyt zachorowań obserwuje się u osób w wieku 70 lat i starszych, przy czym ta grupa wiekowa 3 razy częściej szuka pomocy medycznej niż pacjenci pediatryczni⁴. W jednej z analiz obejmującej prawie 20 000 osób zgłaszających się na oddziały ratunkowe wykazano, że 6,9% z nich wymagało ostatecznie zabiegów, z których prawie wszystkie obejmowały kauteryzację lub tamponadę przednią, a tylko u niewielkiej części (<1%) konieczna była interwencja chirurgiczna⁵.

Krwawienie z nosa jest stosunkowo częstym zjawiskiem u dzieci. Mniej więcej 1 na 260 wizyt na oddziale ratunkowym w Stanach Zjednoczonych wśród dzieci poniżej 19 roku życia jest spowodowana epizodem epistaksji^6,7. Ocenia się, że 64% osób ma za sobą przynajmniej jedno krwawienie z nosa przed ukończeniem 15 roku życia⁶. Zgodnie z jednym z ostatnich doniesień 3 na 4 dzieci doświadcza co najmniej jednego takiego zdarzenia⁷. U 9% pacjentów pediatrycznych można zaobserwować nawracające krwawienia z nosa, które zwykle pochodzą z przedniej części przegrody nosa. Większość z nich wyrasta jednak z tego problemu⁸. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci do 2 roku życia. Krwawienia z nosa w tej grupie wiekowej są stosunkowo rzadkie, lecz ich wystąpienie często wskazuje na ciężką chorobę (małopłytkowość) lub na zmianę patologiczną o charakterze naczyniaka⁹.

Budowa anatomiczna

Bogato unaczyniony nabłonek jam nosowych pozwala przygotować wdychane powietrze na kontakt z kolejnymi odcinkami drogi oddechowej, sprzyja jednak występowaniu krwawień⁷. Zaopatrzenie naczyniowe składa się z wielu anastomoz, które wywodzą się z odgałęzień tętnicy szyjnej wewnętrznej i zewnętrznej¹⁰.

Krwawienia z nosa są zwykle klasyfikowane jako przednie lub tylne, ale można je również podzielić w zależności od zaopatrzenia naczyniowego na górne lub dolne^10,11. Tętnica szyjna wewnętrzna (poprzez tętnice sitowe) zaopatruje obszar powyżej małżowiny nosowej środkowej, podczas gdy pozostałe obszary są zaopatrywane przez gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej. Łączące je anastomozy zmieniają swoje położenie w zależności od ciśnienia w każdym z nich. Istnieje również połączenie pomiędzy prawym a lewym układem tętniczym, co może powodować uporczywe krwawienie z nosa mimo jednostronnego podwiązania tętnic¹¹.